Om hout te beschermen, zul je het moeten impregneren of gronden. Alleen zo kan je vermijden dat vocht in je hout kan binnendringen. Afhankelijk van het type hout en de gewenste uitstraling kan je een passende bescherming bieden. Je kan hout beschermen met houtolie of houtwas. De voorkeur gaat vaker naar olie omdat dit, in tegenstelling tot was, niet kleeft of onaangename geuren achterlaat. Naast deze twee zijn er nog andere impregneermiddelen te gebruiken. Denk aan beits en lak. Die laatste is dan vooral voor gebruik binnenshuis.

Oke, we geven toe dat het niet makkelijk is welk houtbeschermingsmiddel je moet kiezen. Zeker niet als je ziet welke mogelijkheden er allemaal zijn. Voor de niet-professional is het al helemaal een uitdaging. Daarom leggen we hier uit waarom je voor bepaalde houtbescherming kunt kiezen - én waarom niet.

Zorg dat er tijdens het impregneren geen direct zonlicht op het hout komt. Hier kun je vlekken van krijgen. Een afdak zoals een carport of overkapping is ideaal voor dit soort klussen. Dit komt omdat in de open lucht het impregneermiddel het beste intrekt. Ook kunnen eventuele verfdampen goed vervliegen. Heb je geen afdakje in de buitenlucht? Dan kun je ook in je garage aan de slag. Let er dan wél op dat je een beschermend masker draagt.

Ook wanneer je buiten werkt, moet je alsnog oppassen voor een kliederboel. Als je iets morst op het gras, dan kan het achteraf gewoon gemaaid worden. Maar bij bestrating kun je natuurlijk niet even het bovenste laagje vanaf slijpen. Hier zul je de grond dus moeten afdekken met bijvoorbeeld afdekfolie.

Olie als houtbeschermingsmiddel is een van de populairste producten. Het dringt diep in het hout door en verstopt geen poriën. Hierdoor kan het hout goed blijven 'ademen'. Eventueel binnendringend vocht kan er ook weer uit en zo ontstaat er niet zo snel schimmel. Ook worden de nerven door de olie duidelijker zichtbaar en voelt het oppervlak nog steeds natuurlijk aan. Olie kan eigenlijk voor ieder type hout worden gebruikt. Toch heeft het de voorkeur voor harde houtsoorten zoals teak, eiken, beuken of essen. Naast intensieve bescherming, geeft gekleurde houtolie ook een nieuwe look aan het hout. Als je het hout buiten plaatst kun je überhaupt beter gekleurde houtolie gebruiken. Olie zonder kleur biedt te weinig bescherming tegen uv-straling. Houtoliën zijn verkrijgbaar in gemengde kleuren. Zo ook in de kleur van het hout, bijvoorbeeld teak of lariks.

Houtolie breng je het beste aan met een kwast, roller en/of een katoenen doek. Strijk daarbij steeds in de richting van de houtvezels. Voor de beste bescherming en langer kwaliteitsbehoud zul je twee lagen aan moeten brengen. Zo is het hout op de beste manier geïmpregneerd. Oppervlakken die veel gebruikt worden, zoals tafelbladen, behandel je het liefste twee tot drie keer per jaar met olie. Ook hout dat buiten staat moet vaker in de olie gezet worden dan wanneer het binnen blijft.

Om tegen de weersomstandigheden bestand te zijn, kun je ook terugvallen op de ouderwetse huishoudmiddeltjes zoals bijvoorbeeld lijnolievernis. Voor mensen met bepaalde allergieën is er een natuurlijk alternatief voor houtverduurzaming, namelijk een oplosmiddelvrij product.

Met houtwas laat je het hout zijdeachtig glanzen. Het houtoppervlak voelt dan iets gladder aan dan bij het oliën. Tóch blijft het hout nog steeds ademen. Vooral kleurloze bijen- of plantaardige was zijn populair. Het is namelijk een natuurproduct. Dit maakt het geschikt voor mensen met een huisstofallergie. Wel kan het alleen worden gebruikt voor hout binnenshuis. Voor hout dat intensief gebruikt wordt, biedt houtwas niet voldoende bescherming. Daarom is het beter om hout buitenshuis te oliën of te beitsen.

Breng de was met een zachte, pluisvrije doek aan op het hout. Wrijf het uit in cirkelvormige bewegingen zodat het diep in het hout dringt. Wrijf meerdere keren over hetzelfde stuk om een gelijkmatig resultaat te behalen. Verwijder eventuele resten met een grove doek. Herhaal het proces na een paar uur. Uiteindelijk wordt het houtoppervlak gepolijst. Hiervoor gebruik je polijstvlies (ook wel schuurvlies genoemd). Een zachte doek wil ook nog wel helpen! Door het inwrijven ontstaat er warmte, die de waslaag verzegelt.

Of het nu gaat om tuinmeubelen, tuinschermen, raamkozijnen of deuren: met beits kun je het hout opfleuren en op lange termijn beschermen. Doordat het kleurpigment de nerven van het hout bedekt kan het hout een totaal andere look krijgen. De meeste beitsen zijn verkrijgbaar in de klassieke houttinten, maar je kunt beits ook in je favoriete kleur laten mengen. Hoe donkerder de tint, hoe beter de uv-bescherming. Wij raden beitsen aan voor zachte houtsoorten zoals douglas, vuren, den, lariks of grenen.

Beits behoort tot de chemische houtbeschermingsmiddelen. Deze bevatten oplosmiddelen, maar daardoor zijn ze ook weerbestendiger dan natuurlijke alternatieven. Draag bij het beitsen daarom altijd beschermingsmiddelen zoals een mondkapje, een veiligheidsbril en handschoenen. Maak je gereedschap schoon met terpetine. Met water werkt dit niet.

Houd je van kleur? Dan kun je het beste voor weerbestendige houtverf kiezen. Dit noemen we ook wel gewoon een dekkende beits. Het spul is sterk gekleurd en dekt hierdoor goed. Een logisch gevolg is wel dat je de natuurlijke houtstructuur niet meer terugziet. Het grote voordeel aan deze dekkende beits is dat het hogere en langdurige uv-bescherming biedt.

Voor de houtbescherming in je tuin raden we in principe steeds beits en houtverf aan voor zachthout, en oliën voor hardhout. Lak kan zowel binnen als buiten gebruikt worden. Het dringt niet door in het hout maar vormt wel een stabiele waterdichte beschermlaag op het houtoppervlak. Toch blijft lak ook gevoelig. Als er later toch vocht binnendringt via een beschadigde plek, zoals een krasje, dan zet het hout uit en barst de laklaag. Daarom raden wij aan om lak vooral binnenshuis te gebruiken, of op afgedekte plekken. Beits en olie beschermen ook, maar laten het hout wel ademen.

Aangezien lak ook oplosmiddelen bevat, zul je bij het lakken de nodige beschermingsmiddelen moeten gebruiken. Mondbescherming, een veiligheidsbril en handschoenen beschermen goed tegen ontsnappende dampen. Ook hierbij geldt: lak het hout in de open lucht. Zo kunnen eventuele dampen gewoon ontsnappen.