Coniferen soorten
Er bestaat niet maar één conifeer. Conifeer is een verzamelbegrip voor naaldboom. Zo zijn bijvoorbeeld de zilverspar, lariks of douglasspar allemaal coniferen.
Coniferen zijn vooral populair als heg, omdat je ze door snoeien goed in vorm kunt houden.
Sommige soorten, bijvoorbeeld de kleine draad cipres of de dwergjeneverbes, kun je ook in een pot planten. Coniferen zijn onderhoudsarm, robuust en stellen weinig eisen. Daarnaast zijn het groenblijvende planten. Hierdoor beschermen ze het hele jaar door tegen inkijk. Ze worden veel gebruikt als schutting. Vanwege deze voordelen is de conifeer ook zo populair!
Bekijk alle soorten coniferen
Coniferen planten
Qua standplaats stelt de conifeer helemaal geen eisen. Als ze genoeg voedingsstoffen krijgen en regelmatig worden gesnoeid, kan er niet veel fout gaan. In principe willen de meeste coniferen liever niet in de schaduw staan; zoek in je tuin daarom een zonnige plekje of een standplaats in de halfschaduw. Een uitzondering is de taxus. Deze doet het ook prima in de schaduw.
Coniferen als erfafscheiding? Hou rekening met je buren!
Als je coniferen wilt gebruiken als erfafscheiding, moet je op de juiste plantafstand letten. Als vuistregel geldt:
Houd bij bomen en struiken tot ongeveer 2 meter hoog een afstand aan van minstens 50 cm tot de aangrenzende tuin. Bij hogere planten minstens een meter.
Informeer voordat je coniferen gaat planten naar de geldende voorschriften voor erfafscheiding bij je gemeente.
Bodem voorbereiden en coniferen planten
De beste tijd om coniferen te planten is de herfst. Zo hebben ze tot het volgende voorjaar genoeg tijd om aan te slaan voordat de groeiperiode begint en de planten meer energie nodig hebben. Coniferen in pot of bak zijn een uitzondering. Ze kunnen het hele jaar door worden geplant. Let er echter op dat de bodem vorstvrij is.
Coniferen planten: stap voor stap
- Op de plek waar de plant komt te staan verwijder je eerst het onkruid en maak je de grond los. Als de grond heel dicht is, voeg je wat zand of split toe. Als de grond heel zanderig is, verrijk deze dan met compost, steenmeel of bodemactivator. Heeft de grond een pH-waarde onder de 6, dan moet je deze waarde verhogen. Voeg daarvoor magnesiumkalk toe.
- Het gat dat je maakt, moet twee keer zo groot en 1,5 keer zo diep zijn als de wortelkluit van de conifeer.
- Indien gewenst is het nu tijd om worteldoek neer te leggen.
- Heb je de conifeer in pot of bak gekocht? Dan moet je deze voorzichtig van de kluit afhalen. Zet alle coniferen – met kluit of kale wortels – voor het planten in een emmer water. Planten met kluitdoek behouden deze totdat ze in de aarde worden gezet.
- Zet de conifeer niet te diep in het gat. Plant de conifeer net zoals hij daarvoor in de pot stond.
- Plant je al grotere coniferen, zet ze dan met een paal en geschikt draad vast. Dan heeft de wind er geen vat op en groeien de coniferen recht omhoog.
- Nu schep je een deel van de uitgegraven grond gemengd met mest in het plantgat. Druk voorzichtig aan en geef de conifeer ruim water.
- Tot slot vul je het plantgat aan met de rest van de uitgegraven grond en stamp dit goed aan. Geef nog een keer ruim water en klaar is Kees!
Tip: mulch als bescherming tegen onkruid
Als extra bescherming tegen onkruid kun je rond de coniferen ook mulch strooien. Dit voorkomt bovendien dat er te veel vocht verdampt. Het mulchmateriaal vergaat na verloop van tijd en geeft belangrijke voedingsstoffen aan de bodem af.
Coniferen in pot of kuip planten
Natuurlijke bescherming tegen inkijk op je balkon of terras? Met coniferen is dat geen probleem! Je kunt ze namelijk ook in een pot planten. In een pot gedijen vooral de kleine conifeer als de kleine draadcipres of de bolvormige den goed.
Koop dus een mini-conifeer, ook wel dwergconifeer genoemd, als je voor een pot wilt gaan. Net als bij het planten van coniferen in de tuin geldt dat ook de naaldboom in pot een zonnige standplaats tot een plek in de halfschaduw moeten krijgen. Een van de zeer weinige uitzonderingen hierop is de taxus.
De pot moet groot genoeg zijn. Als vuistregel geldt: de pot moet twee keer zo groot zijn als de wortelkluit van de conifeer.
Bovendien moet de pot of kuip voorzien zijn van bodemgaten, zodat het water zich niet kan ophopen. Over het gat kun je een drainagelaag aanbrengen bestaande uit klei, scherven van aardewerk, grind of perliet. Hierdoor voorkom je dat de plantaarde het gat verstopt. Nog een belangrijke factor: overwintert je conifeer buiten? dan moet natuurlijk ook de pot vorstbestendig zijn.
Als je weinig ruimte hebt, vergt het meer verzorging:
- Plant je conifeer in pot in turfvrije potgrond.
- Als je conifeer in een pot is geplant, moet je er juist op letten dat hij voldoende voedingsstoffen krijgt, want in een pot raken deze sneller op dan in de grond. Bemest je conifeer elke vier weken met speciale vloeibare meststoffen of gebruik één á twee keer per jaar meststoffen die langere tijd meegaan.
- Geef je conifeer in pot altijd water wanneer de aarde droog aanvoelt. In hete zomers dagelijks, anders twee keer per week.
- Denk eraan om je conifeer in pot iedere 2 tot 3 jaar te verpotten of minstens de aarde de vervangen.
- Zet de pot van je conifeer voor het overwinteren beschermd in de buurt van de buitenmuur en op een plaat van piepschuim en omwikkel de pot met vliesdoek of jute.
Coniferen bemesten
Om ervoor te zorgen dat de Thuja, taxus en cipres het hele jaar door mooi groen in je tuin of op je balkon staan, moet je de coniferen regelmatig bemesten.
Ja, coniferen zijn onverwoestbaar. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat je er niet voor moet zorgen. Gekweekte soorten zullen hoe dan ook wat hulp nodig hebben. Vooral wanneer ze op een erg zanderige grond staan.
Voor de naalden heeft de conifeer veel ijzer, zwavel en vooral magnesium nodig.
Je kunt je conifeer vanaf eind februari bemesten en dit volhouden tot in de zomer. Hoe vaak je moet bemesten, hangt af van je meststoffen. Je moet je conifeer normaal gesproken slechts één x per seizoen organisch of mineraal granulaat geven, het liefst in het voorjaar.
Kies bij het bemesten van coniferen in ieder geval voor speciale meststoffen voor coniferen. Normale meststoffen bevatten in de regel te weinig magnesium. Maar juist magnesium en ijzer zorgen voor de mooie groene kleur van de naalden.
Coniferen snoeien
Coniferen zijn in principe weliswaar robuust, maar in tegenstelling tot loofbomen hebben naaldbomen echter geen slapende ogen. Dat betekent dat als je te diep in het oude hout terugsnoeit, de coniferen niet meer uitlopen.
Pas op voor snoeifouten. Snoei niet radicaal alles weg en hou het bij kleine beetjes snoeien.
Omdat de Thuja, cipres, etc, alleen groeien bij de punten van de scheuten, moet je altijd alleen de groene scheuten snoeien. Een uitzondering hierop is de taxus. Die kan goed worden gesnoeid en kan ook vanuit het oude hout weer uitlopen.
Tips voor het snoeien van coniferen:
- Gebruik altijd een scherpe en schone heggenschaar. Dit zorgt ervoor dat de snoeisnedes weer snel kunnen helen.
- Snoei je conifeer op een bewolkte dag. Wanneer het zonlicht te scherp is voor het vrijliggende binnenste gedeelte van de takken, kunnen bruine plekken ontstaan. Door snoeien liggen de takken namelijk meer open.
- Gebruik als beginner liever een handheggenschaar. Met een elektrische heggenschaar gaat het weliswaar sneller, maar zo heb je bij het snoeien meer controle.
- Laat de middelste uitloper staan tot je een zij-uitloper tegenkomt. Zodra je de middelste uitloper snoeit, stopt de hoogtegroei van je conifeer.
- Gebruik je de conifeer als heg, snoei dan trapeziumvormig (dus aan de bovenkant smaller dan aan de onderkant). Zo zorg je ervoor dat alle delen van de plant goed licht krijgen.
In principe moet je er bij het snoeien rekening mee houden dat radicaal terugsnoeien vanwege de bescherming van vogels niet is toegestaan in tijdens het broedseizoen. Je kunt het hele jaar door voorzichtig vormsnoeien of snoeien als onderhoud. Controleer dan altijd van tevoren of er een vogel in je conifeer nestelt. Is dit het geval, stel dan het snoeien uit.
Het ideale tijdstip om je conifeer te snoeien hangt af van welke naaldboom je in je tuin hebt gezet. Onze snoeikalender heeft voor jou het passende antwoord:
Coniferen: snoeien als onderhoud
Wanneer je je coniferen regelmatig snoeit voor onderhoud, zorg je voor een gezonde groei en voorkom je kale plekken.
Snoei verdroogde of afgestorven takken weg. Vind je de kroon van je conifeer te bossig of zo dicht dat deze te veel wind vangt, kun je ook een keer een paar takken wegknippen.
Coniferen: vormsnoei
Wanneer je wilt dat je conifeer in een bepaalde vorm groeit, bijvoorbeeld bolvormig, moet je in een vroeg stadium met deze vorm beginnen. Met oudere coniferen lukt normaal gesproken vormsnoei niet meer, omdat het risico dat je verkeerd snoeit te hoog is en oudere planten van binnen vaak al kaal zijn geworden. Begin dus al bij jonge coniferen met vormsnoei en snoei dan regelmatig bij.
Tip: kies langzaam groeiende coniferen. De taxus, dwergden en bolvormige levensboom zijn onder andere heel geschikt voor vormsnoei.
Coniferen verplanten
De conifeer neemt te veel ruimte in beslag, je wilt je tuin reorganiseren of de huidige standplaats is niet echt geschikt voor je conifeer: er kunnen veel redenen zijn waarom je je conifeer moet verplanten.
Bij coniferen die nog niet langer dan vier jaar op dezelfde standplaats staan, is het verplanten normaal gesproken geen probleem. Mits je je aan enkele regels houdt. Staan je coniferen al langer op dezelfde standplaats, dan vergt het verplanten meer aandacht. Je loopt het risico dat je conifeer het verplanten niet overleeft.
Je kunt de conifeer het beste verplanten in de maanden augustus en september.
Dan gaat je conifeer namelijk in winterslaap en kan de naaldboom naar verhouding zonder al te veel te worden belast, worden verplant. Je kunt je conifeer ook nog iets later verplanten, maar dan mag er absoluut geen sprake zijn van nachtvorst.
Coniferen verplanten: stap voor stap
Wanneer je je conifeer wilt verplanten, ga je als volgt te werk:
- Zoek een nieuwe, passende standplaats uit en graaf een gat dat groot genoeg is. Het plantgat moet net als bij het planten minstens twee keer zo groot zijn dan de kluit.
- Vermeng de uitgegraven aarde met voedselrijke, verse potgrond.
- Graaf dan pas je conifeer uit. Let erop dat je daarbij zo min mogelijk wortels beschadigt. Houd genoeg afstand tot de stam en zet je schep verticaal in de grond. Graaf je conifeer zo diep mogelijk uit.
- Breng hem naar de nieuwe standplaats. Is de conifeer te zwaar om te dragen? Zorg dan dat je van tevoren een steekwagen of een kruiwagen bij de hand hebt. Of een groot stuk folie waarmee je de conifeer naar het nieuwe plantgat kunt trekken.
- Zet de conifeer in het plantgat en vul dit aan met de uitgegraven aarde. Stamp de aarde goed aan.
- Geef de conifeer tot slot veel water. Denk in de dagen na het verplanten er ook aan om de conifeer regelmatig water te geven. Dat is belangrijk, want zo kunnen ze snel groeien.
- Na aanplanten van een conifeer in een drogere periode geef je de plant nog regelmatig water totdat hij goed geworteld is.
Coniferen worden bruin
Worden je coniferen bruin aan de binnenkant? Dat kan meerdere oorzaken hebben. We hebben tips voor je hoe je oorzaakgericht te werk kunt gaan.
Gebrek aan lucht en licht
Langzaam maar zeker wordt je conifeer bruin aan de binnenkant. De verklaring is vaak simpel: door de groei en dichtbegroeing van de takken krijgen de takken aan de binnenkant van je conifeer steeds minder licht en ruimte.
En er gebeurt wat er moet gebeuren: waar geen licht meer komt, laten alle groenblijvende planten de bladeren verdrogen en onttrekken daaraan de sappen. Zo kan de plant de fotosynthese aan de verlichte plantendelen geven.
In de herfst wordt dit effect versterkt, omdat er dan weinig licht is en de conifeer echt dichtbegroeid is.
De juiste manier van snoeien biedt dan uitkomst. Ga echter voorzichtig te werk, want een te radicale snoei heeft juist het tegenovergestelde effect van wat je wilt bereiken. Snoei niet te dicht tegen het oude hout aan, zodat je conifeer ook weer kan uitlopen.
Onevenwichtige samenstelling van voedingsstoffen
Als je diepgroene coniferen wilt zonder ook maar een vleugje bruin erin moet je naast regelmatig water geven ook letten op de juiste voedingsstoffen.
Een overdosis is daarbij net zo fataal als een gebrek aan voedingsstoffen. Als je conifeer bruine plekken krijgt, is dat voor jou een aanwijzing dat hij uit evenwicht is.
Ga dus je gebruikelijke onderhoudsrituelen na om uit te zoeken waar het probleem vandaan komt. Het kan namelijk ook een sluipend proces zijn.
Wortelrot, ongedierte, schimmel of droogte
Komen de bruine plekken niet alleen aan de binnenkant van de plant voor, maar ook aan de buitenkant, dan kunnen wortelrot, ongedierte, schimmel of droogte de reden zijn. En dan kan het voor je coniferen snel gevaarlijk worden.
Vaak is er sprake van wortelrot, de Thuja-mineermot of een schimmel. Deze laatste kun je herkennen aan de zwarte puntjes of de aangetaste naaldpunten. Ook schimmelziektes kunnen voor problemen zorgen bij de Thuja, cipres, etc. Als er hele takken afsterven, is dit een teken van een schimmelaantasting. Knip de betreffende takken meteen weg en desinfecteer de tuinschaar daarna, zodat de schimmel niet verder kan worden overgedragen.
De oorzaak van bruine plekken kan ook droogteschade zijn. Geef je coniferen regelmatig water als de zomer bijzonder droog is. Bruine plekken die door watergebrek zijn ontstaan, kan de conifeer na voldoende water normaal gesproken weer herstellen. Geef de coniferen ook af en toe water als de winter heel droog is.
Coniferen combineren
Je kunt coniferen met andere planten combineren die dezelfde eisen stellen aan de standplaats. Combineer coniferen bijvoorbeeld met bloeiende struiken als struikheide, prachtkaars, lavendel of met bodembedekkende roos en perkroos. Ook grassen als blauw schapengras of lampenpoetsergras passen er uitstekend bij.
Coniferen in pot kun je goed combineren met bodembedekkende rozen of wat klimop en een kerstroos. Passend bij het seizoen kun je ook seizoensbloemen erbij zetten.
Coniferentrends
Groenblijvende naaldbomen zijn veelzijdig en doorstaan daardoor ook veranderingen in de loop van de tijd. Dit zijn vier actuele coniferentrends!
Bestand tegen droogte
De laatste jaren zijn de zomers vaak heet en droog. Je tuin lijdt eronder, maar in veel gemeentes wordt het water zo schaars dat het water geven van planten met drinkwater in de zomerhitte verboden is. Zonder een eigen ondergrondse watertank, regenton of waterreservoir ziet het er dan slecht uit voor je planten.
Het goede nieuws is dat er enkele coniferen zijn die ook in hete zomers zonder extra water deze moeilijke tijd doorstaan. Onder deze droogteresistente naaldbomen vallen onder andere veel abies soorten en de jeneverbes.
Coniferen voor balkon en terras
Op het balkon, terras en dakterras is het altijd fijn om een onderhoudsarme bescherming tegen inkijk te hebben. En juist op grotere terrassen en dakterrassen maken grote kuipplanten een statement!
Van de coniferen is vooral de jeneverbes en de abies soorten geschikt als grote kuipplant. Ook cipressen zijn een echte blikvanger op het dakterras.
Moderne architectuur
Rechte, vaak vierkante huizen, smalle ventilatiesleuven in het raam op de noordkant: architectuur is tegenwoordig vaak strak en zakelijk. Deze duidelijke vorm vind je dan ook vaak terug in de tuin.
Hiervoor zijn formele naaldbomen als de kegelvormige taxus of in vorm gebrachte den uitstekend geschikt. Bij moderne architectuur passen echter ook bizarre coniferen en bijzondere houtige gewassen als de Ginkgo biloba.
Natuur
Een andere trend is natuurlijke beplanting in je tuin. Veel bossen in Nederland zijn gemengde bossen. En daar is een goede reden voor. Groenblijvende naaldbomen bieden in de winter bescherming aan vogels en in het voorjaar kunnen ze er goed in nestelen.
Naast bloeiende struiken zou je dus ook coniferen in je tuin moeten hebben, zoals bijvoorbeeld de inheemse taxus of den. Bijkomend voordeel: je tuin biedt ook in de winter bescherming tegen inkijk en heeft structuur.
