Mediterrane planten

Mediterrane planten kunnen in 3 groepen worden verdeeld:

• Mediterrane bloeiende planten
• Mediterrane voedselgewassen
• Palmbomen en vetplanten

Tot de bekendste mediterrane bloeiende planten behoren lavendel, bougainvillea en oleander.

De voedselgewassen zijn onderverdeeld in kruidenplanten en vruchtenplanten. Tot Mediterrane kruidenplanten behoren tijm en rozemarijn. Deze kruidenplanten zijn niet alleen nuttig voor het bereiden van gerechten maar zijn ook onderhoudsvriendelijk en laten de plantenbak naar vakantie ruiken!

De vruchtplanten zoals olijfbomen en citrusplanten leveren lekkere vruchten en de bloeiende planten brengen de sfeer van de Middellandse Zee naar huis.

Palmbomen en vetplanten hebben weinig water nodig en zijn erg robuust. Sommige palmbomen zoals de dwergpalm of de henneppalm kunnen bijna het hele jaar door buiten staan. De soms bizar gevormde vetplanten met hun vlezige, dikke bladeren drinken weinig en vereisen weinig verzorging.

Mediterrane planten brengen de vakantiesfeer naar je balkon, terras of tuin. Ze staan bekend om hun prachtige bloei en sterke geur. Daarom kun je kruidenplanten zoals rozemarijn, tijm en basilicum in veel tuinen en op balkons terugvinden.

Mediterrane planten hebben niet veel zorg nodig, maar over het algemeen verdragen ze de Nederlandse winter niet en moeten ze in een vorstvrije tuinkas, serre, tuinhuis, garage of schuur overwinteren. Zorg er altijd voor dat er genoeg daglicht is.

Wij hebben de 5 populairste mediterrane planten voor je op een rijtje gezet:

Lavendel

Ongetwijfeld de klassieker onder de mediterrane planten: de lavendel. Of ze nou in een bloembak op het balkon staat, in een bloempot op het terras of in de tuin als gazonrand, de lavendel is niet meer weg te denken uit de Nederlandse tuin. Bijen en andere insecten zijn daar heel blij mee.

Lavendel staat als mediterrane plant natuurlijk graag warm en in de zon. De bodem hoeft niet rijk aan voedingsstoffen te zijn, maar vooral goed doorlatend. Belangrijk bij lavendel: regelmatig snoeien. Direct na de bloei moet je de lavendel eerst een klein beetje snoeien. In het voorjaar snoei je de plant terug tot de houtachtige delen. Als je de lavendel niet snoeit, wordt de plant kaal en bloeit deze niet meer.

Bougainvillea

De bougainvillea wordt ook wel 'drielingsbloem' – want de bloemetjes bloeien altijd per drie. Als mediterrane plant houdt de bougainvillea van een zonnige, warme standplaats waar deze beschermd is tegen wind en regen.

Tip: de optimale plaats voor de bougainvillea is direct tegen het huis aan.

De bougainvillea bloeit van juni tot september. Vooral in de zomer heeft de bougainvillea veel water nodig, anders wordt hij snel slap. De bougainvillea moet binnenshuis overwinteren. Een lichte ruimte met een temperatuur tussen 10-15°C is ideaal. Denk er ook in de winter aan om water te geven.

Wisselbloem

Een kleurrijke en daardoor zeer populaire mediterrane plant is de wisselbloem. De wisselbloem is onderhoudsvriendelijk: zonnige standplaats, regelmatig water geven en verwelkte bloemen verwijderen.

Als tropische plant is de wisselbloem zeer vorstgevoelig en moet al vroeg naar het winterverblijf. Wisselbloemen hebben in de koude tijd van het jaar een lichte standplaats met een temperatuur tussen 5-10°C nodig.

Rozemarijn

Met rozemarijn in de plantenbak heb je meteen de geur van het zuiden om je heen. Zoals de andere mediterrane planten houdt ook rozemarijn van een zonnige standplaats. Houd bij het planten van je rozemarijnplant rekening met een doorlatende bodem.

Afhankelijk van waar je precies woont, kan de rozemarijn buiten overwinteren – of niet. In milde omgevingen kan rozemarijn met winterbescherming buiten blijven staan. Bij extreme kou is een onverwarmde broeikas geschikt om te overwinteren.

Citroenboom

De citroenboom is een populaire mediterrane plant voor het balkon en terras. Ook in ons klimaat groeien er daadwerkelijk citroenen aan citroenbomen – in het beste geval krijg je een flinke oogst.

De citroenboom heeft natuurlijk veel zon nodig om goed te kunnen groeien. Geef de citroenboom minder vaak, maar wel voldoende water. Let er wel op dat er geen stilstaand water ontstaat. In hete zomers kan het zeker zo zijn dat de citroenboom dagelijks water nodig heeft.

Wat betreft bemesting is de citroenboom wat kieskeurig. Kies voor een speciale citrusmest. Voordat het koud wordt, moet de citroenboom naar het winterverblijf. Hij heeft een voorkeur voor temperaturen tussen de 3 - 13°C – hoe kouder het is, hoe donkerder de standplaats mag zijn.

Mediterrane planten doen het bijzonder goed in een pot. Waarom?

• Omdat je ze perfect op het balkon en terras kan zetten en de hele zomer van de bloei kunt genieten.
• Omdat je mediterrane planten in de winter gemakkelijk in het winterverblijf kunt zetten.

Er is voor iedereen een passende mediterrane potplant! Hier zijn de 3 populairste mediterrane potplanten:

Oleander

De oleander heeft zich absoluut gevestigd op Nederlandse balkonnen en terrassen. Voor een goede bloei in de zomer heeft de oleander vooral de juiste standplaats nodig: zonnig, beschermd tegen wind en regen.

In de zomer heeft de oleander veel water nodig. Je kunt het best een schotel onder de pot leggen. Daar mag wel water in staan. De oleander drinkt dan wat hij nodig heeft.

De oleander kan temperaturen tot -5°C aan. Als het koud wordt, moet de oleander naar een winterverblijf. Een onverwarmde kas is perfect. Als je die niet hebt, werkt een kelder of garage ook goed, optimaal tussen 5-10°C.

Olijfboom

Een olijfboom geeft elke tuin een mediterrane tintje. Het smalle donkergroene blad van een olijfboom kleurt aan de onderkant prachtig zilvergrijs. Als de temperatuur hoog genoeg is en de zomer lang genoeg duurt, bestaat de kans op vruchtzetting en rijping.

Leuk weetje: hoe dikker de stam van een olijfboom, hoe ouder hij is.

Een olijfboom op stam is geschikt voor een kleine tuin en doet het ook goed als eyecatcher in een sierpot op het terras of balkon. Een olijfboom op stam hoef je alleen te snoeien om zijn vorm te behouden. Dit kun je het beste in het voorjaar doen. Wil je dat je olijfboom vruchten gaat dragen? Dan mag je de takken nooit korter dan 20 centimeter inkorten. Let op: Een olijfboom is niet winterhard. Enige bescherming in koude wintermaanden is aan te raden.

Cipres

Wie een cipres ziet, denkt automatisch aan Italië. Cipressen kan je ook heel goed als mediterrane potplant op het balkon en terras neerzetten.

Cipressen waarderen een zonnige standplaats maar hebben in de middaghitte het liefst een beetje schaduw. Als de aarde in de pot droog is, altijd water geven. In hartje zomer kan dat ook meerdere keren per dag zijn. Denk eraan om in de zomer regelmatig te bemesten.

Cipressen in pot zijn niet winterhard. Zet de cipres op een lichte koele plek, zoals een kelder, om ze de winter door te helpen.

Henneppalmen

De klassieker onder de mediterrane planten: palmbomen. Bijzonder populair als mediterrane potplant is de henneppalm. Juist ook het balkon en terras zijn geschikte plekken voor een prachtige henneppalm.

De henneppalm staat graag half in de schaduw en dicht bij de huismuur, zodat hij tegen de wind beschermd is. In milde omgevingen kan de henneppalm trouwens ook zelfs in de tuin geplant worden.

In de zomer moet je de henneppalm regelmatig water geven – het liefst met regenwater, want palmbomen vinden kalkhoudend water niet zo fijn. Voor het overwinteren staat de henneppalm liever binnen. Hij staat graag in het licht bij een temperatuur tussen 6-10°C.

De pot is geschikt wanneer...

• ... het water te allen tijde kan weglopen.
• ... die de juiste grootte heeft.
• ... die vorstbestendig en weerbestendig is.
• ... die niet van koper is.

Leg onderin de pot een drainagelaag van hydrokorrels. Daar overheen het liefste een vlies, zodat er geen aarde in de drainagelaag komt. Bij het planten plaats je hoge planten achteraan en de kleine planten vooraan.

Plaats je verschillende planten in één pot? Zorg ervoor dat je planten uitkiest die evenveel water nodig hebben.

Haal de wortels los voordat je de planten plant. Wanneer je de plant vervolgens in aarde zet, plant je deze dieper in de potgrond dan eerst. Dit geldt niet voor cactussen en vetplanten. Belangrijk: ze moeten niet dieper dan de wortelhals geplant worden, anders gaat deze rotten.

Klaar met planten? Geef ze niet direct water. Denneboomschors of kleine steentjes kunnen aansluitend als mulchlaag eroverheen gestrooid worden.

De herkomst van mediterrane planten verraadt welke voorkeuren ze hebben en waar je bij de verzorging op moet letten. Het subtropische klimaat in hun thuisland heeft warme zomers en milde winters, er is daar zelden vorst.

Goed water geven

De meeste mediterrane planten zijn erg sterk, maar op verkeerd water geven reageren ze echter heel gevoelig. Geef de planten water wanneer de aarde aan het oppervlak droog is. Als de planten in de regen staan, moet je het overtollige regenwater altijd weg laten lopen.

Regenwater is ideaal om te geven, omdat het minder kalk bevat dan leidingwater. Te veel ervan verdragen mediterrane planten niet. Hoeveel water je moet geven, hangt sterk van de temperatuur af.

Staan de planten koel, dan hebben ze maar weinig water nodig, maar de wortelkluit mag niet uitdrogen. De meeste planten laten daardoor hun groene bladeren vallen. Staan ze op een warmere plek, dan moeten ze meer water krijgen.

Mediterrane planten verpotten

Om mediterrane planten optimaal te laten ontwikkelen, moeten ze elke 2-3 jaar worden verpot – telkens in het voorjaar. Jonge planten moet je elk jaar verpotten. Fijne wortels die uit de onderste potgaten steken, zijn een teken dat de huidige pot te krap wordt. De nieuwe pot moet potgaten hebben en 2-8 cm groter zijn dan de oude. Gebruik bij het verpotten hoogwaardig potplantensubstraat.

Mediterrane planten zijn wat gevoeliger dan de inheemse planten, daarom moet je ze langzaam aan de buitentemperatuur laten wennen. Tot midden mei is voorzichtigheid geboden, daarna is er geen risico meer op vorst. Je kunt ze het beste overdag laten wennen aan de frisse lentelucht en ze 's avonds weer naar binnen halen.

Zijn de potten al te groot om ze steeds heen en weer te dragen? Zet ze dan halverwege mei buiten.

De meeste mediterrane planten brengen de winter in een winterverblijf door of ze hebben buiten een windbeschutte plaats nodig.