Wanneer je een aquarium hebt, moet je deze ook goed onderhouden. En met techniek en het juiste visvoer alleen kom je er niet. Daarom is het belangrijk dat je jouw aquarium goed verzorgt. Met name het water is een belangrijk onderdeel om niet te vergeten. Stroop je mouwen op en lees meer over de verschillende waterwaarden, hoe je het water kunt meten en welke benodigdheden hierbij handig zijn om te gebruiken.

Let ook op het volgende en maak van jouw aquarium een succes:

• Filter en ventileer je aquarium goed.
• Ververs om de 14 dagen een deel van het water.
• Reinig met regelmaat het bodemsubstraat.
• Houd je beplanting gezond.
• Creëer geen overbevolking in het aquarium.
• Stem het visvoer af op de behoefte van je dieren.
• Vermijd temperatuurschommelingen.
• Combineer alleen vissoorten die het goed met elkaar kunnen vinden.
• Vermijd stress tijdens het vangen en het transport.

Er zijn tal van waterwaarden die het leven in een aquarium beïnvloeden. Daarbij heeft elke vissoort ook weer zijn eigen behoeften. Daarom hebben wij de belangrijkste waarden voor je samengevat:

1. Totale hardheid (gH)
Het calcium- en magnesiumgehalte is bepalend voor de gH-waarde. Bij een hoog gehalte spreken we van hard water, bij een laag gehalte van zacht water. De totale hardheid beïnvloedt de organische functies van de levende wezens in het aquarium aanzienlijk en wordt uitgedrukt in °dH (= Duitse hardheidsgraden).

2. Zuurgraad (pH-waarde)
Alle zure en basische/alkalische stoffen die in het water oplossen, zorgen voor de zuurgraad. Bij een pH-waarde van 7,0 is het water 'neutraal', bij een hogere waarde is het 'alkalisch' en bij een lagere waarde 'zuur'. Controleer de pH-waarde van je aquarium bij voorkeur wekelijks met een speciaal teststrookje. Als de carbonaathardheid of het CO2-gehalte van het aquariumwater verandert, is dit ook van invloed op de pH-waarde.

3. Carbonaathardheid (CH)
De CH-waarde geeft het hydrogeencarbonaatgehalte van het water weer. Dit fungeert als pH-buffer en remt een te sterke en te snelle verandering van de pH-waarde (bijvoorbeeld een plotselinge sterke daling van de zuurgraad) af.

4. Stikstofverbindingen
De volgende drie stikstofverbindingen kunnen als gevolg van organische afbraakprocessen in het water voorkomen en onder bepaalde omstandigheden ook accumuleren:

• Ammonium en ammoniak
• Nitriet
• Nitraat

In een aquarium verlopen de afzonderlijke stappen van de stikstofkringloop in principe net als in de natuur. Er ontstaat daarbij echter wel meer stikstofafval dan door de planten verbruikt wordt en dus kan worden afgebroken – bijvoorbeeld uitwerpselen van vissen, voedselresten of afgestorven planten. Deze stikstofverbindingen hebben in hoge concentraties een enigszins schadelijke uitwerking op de organismen in het aquarium.

Dit 'overschot' ontstaat ook als het aquarium niet dichtbevolkt is met vissen. Na verloop van tijd hopen de stikstofverbindingen zich op in het water.

Planten kunnen slechts een klein deel van deze ophoping als voedingsstoffen opnemen. Het meeste werk in de stikstofkringloop wordt verricht door bacteriën. Als er iets niet klopt met de stikstofverbindingen, loopt de gezondheid van de aquariumbewoners gevaar. De nitraatwaarde mag niet boven 25 mg/l uitkomen. Een hogere waarde verzwakt de immuunafweer van de vissen en bevordert de groei van algen. 0,1 mg/l ammoniak kan al fataal zijn.

5. Fosfaat (PO4)
Fosfaat is een belangrijke voedingstof voor je planten. Door fosfaat toe te voegen aan je aquariumwater bevordert dat de plantengroei en zullen de planten mooi van kleur zijn. Ook is fosfaat goed voor de stofwisseling van je onderwatervrienden. Kortom: een must have om het aquariumleven goed op peil te houden.

Krijg je last van algen? Dan ligt dit vaak niet aan het fosfaat zelf, maar kan het een gebrek aan CO2 zijn. Kijk je CO2-systeem daarom goed na en pas eventueel aan. Zo zorg je ervoor dat de waterwaarden weer goed op elkaar afgestemd zijn.

Het meten van de waterwaarden is belangrijk, zodat je weet of het aquariumwater in balans is. Uiteindelijk wil je natuurlijk zo goed mogelijk voor je aquarium zorgen. Daarom is een periodieke watermeting zeker geen overbodige luxe.

Het meten van water kan je op verschillende manieren doen. De meest populaire meetmethoden zijn druppeltesten en teststrookjes. Teststrookjes zijn gemakkelijk toe te passen. Je doopt ze even in het aquarium en leest de belangrijkste waterwaarden af. Aan de hand van deze meetresultaten kun je snel even nagaan of alles in orde is. Druppeltests werken veel nauwkeuriger, als je ze beschermt tegen licht en koel (dus bij voorkeur in de koelkast) bewaart.

Bedenk dat de waterkwaliteit in jouw aquarium op den duur verandert. De parameters moet je dan ook regelmatig controleren en het water regelmatig verversen.

Het verversen van het aqauriumwater is, net als het meten van de waterwaarden, een belangrijk onderdeel van je aquarium-onderhoud. Doe je dit niet, dan hopen afvalstoffen zich op in het water. Dit kan weer giftig zijn voor je vissen en planten.

Vervang daarom om de 2 weken 20 tot 30% van het water door vers water, om de waterwaarden weer in evenwicht te brengen. Hoe groter het aquarium, des te minder vaak je hoeft te verversen. Ook het hebben van een goed filter, speelt een rol.

Tips voor het verversen van het water:

• Gebruik water op temperatuur.
• Gebruik altijd hetzelfde reservoir (bijvoorbeeld een gieter).
• Gebruik je leidingwater? Laat de kraan eerst 1 á 2 minuten lopen om ophoping van koper te voorkomen.
• Gebruik waterverbeteraars.

Nu je alles hebt gelezen over het verversen van je aquariumwater, is het handig om de juiste benodigdheden in huis te halen. Hieronder hebben wij een handig lijstje met de verschillende onderdelen: