Groentes verbouwen

Met een wateraandeel van ongeveer 97% is de komkommer een caloriearme groentesoort. De komkommer is zeer geliefd in verschillende bereidingsvormen: fris in de salade, voor het dippen of ingemaakt als azijn- of mosterdkomkommer. We onderscheiden drie soorten: slakomkommers, inmaakkomkommers en schilkomkommers.

Verbouwen
De optimale locatie voor komkommerplanten is ergens warm en beschut tegen de wind. Een losse en luchtdoorlatende humusbodem is ideaal. Je mag op een weelderige oogst rekenen als je de bodem voor het zaaien met stalmest hebt bemest en diep hebt losgewoeld. Komkommerzaden kun je vanaf eind april in huis of in een kweekbed zaaien. In de open lucht mag je komkommerplanten pas na de laatste vorst verbouwen, omdat ze gevoelig zijn voor vorst. Je kunt ze dan direct in de vrije grond zaaien.

Verzorgen

• Geef regelmatig water, maar vermijd ophoping van water.
• Een latwerk helpt je komkommerplanten bij de groei en vergemakkelijkt de oogst later.
• De komkommer houdt niet van te koud water.
• Bescherm je planten tegen meeldauw door ze niet te dicht op elkaar te zetten, houd ongeveer 60 cm afstand.
• Verwijder gevallen bladeren onmiddellijk.
• Let er bij de vruchtvolgorde in de kas op dat je komkommers pas weer na vier jaar op dezelfde plaats kunt planten.
• De grond moet in de pot in ieder geval worden vervangen voordat je nieuwe komkommers zaait.

Oogst
Je komkommers kun je twee weken na de bloei oogsten. De schil van de oogstrijpe komkommer is glad en gelijkmatig groen.

Een klassieker: de wortel. Dit is één van de populairste en bekendste groenten. Wortelen kunnen in veel gerechten worden verwerkt, smaken lekker en zijn vooral extreem gezond omdat ze veel vitamine A en bètacaroteen bevatten.

Verbouwen
Afhankelijk van de soort, kunnen wortelen eind maart tot laat in april worden gezaaid. De banen waarin het zaaigoed wordt gestrooid, moeten met een afstand van ongeveer 15 cm van elkaar worden aangelegd. De onderlinge afstand tussen de individuele planten moet 2-3 cm bedragen.

Verzorgen

• Geef je wortelen voldoende water.
• Wied regelmatig het onkruid tussen de planten.
• In de lente is een bemesting of verrijking van de bodem met compost aan te bevelen.

Oogst
Vroege wortelen moet je op tijd uit de grond halen, wanneer ze nog jong en mals zijn. Bij de soorten van de late wortelen kun je wat meer tijd nemen. Ze mogen namelijk lang in de grond blijven.

Bij radijsjes uit de eigen tuin proef je het verschil met die van de supermarkt bijzonder duidelijk. De zelfgeteelde radijsjes hebben een karakteristieke fijne scherpte en smaken niet waterig. Er is mogelijkheid tot voorjaars-, zomer- en herfstinzaai, evenals de beide soorten, rode en witte radijsjes.

Verbouwen
Afhankelijk van de soort kun je radijsjes in het voorjaar, zomer of herfst zaaien. De zaadjes moet je in ongeveer 1 cm diepte in banen inzaaien, die 10 cm afstand tussen elkaar hebben. De individuele planten moeten ongeveer 5 cm plaats tussen zich hebben. Radijsjes groeien snel: reeds na enige weken kiemen de zaden.

Verzorgen

• Geef je radijsplanten voldoende water.
• Bemesten helpt de knollen bij hun ontwikkeling.
• Om ziekten te vermijden, moet je bij de vruchtvolgorde drie jaar afstand aanhouden.

Oogst
Na vier weken kunnen de eerste radijsjes worden geoogst. Vroege soorten hebben 1-2 weken meer nodig. Wees er dus snel bij! Wanneer de radijsjes te lang in de grond blijven, kunnen ze verhouten en krijgen ze een vreemde smaak.

Courgettes behoren tot de pompoenfamilie. De bekendste en meest voorkomende vorm is de lange, groene courgette, die in de regel tot circa 15-20 cm lang wordt. Er is nog een reeks andere soorten, in verschillende vormen en kleuren, bijvoorbeeld de gele courgette.

Verbouwen
Courgettes houden van de zon. Bovendien hebben ze veel plaats nodig. Laat minstens 80 cm over tussen de planten. Bovendien voelen de courgettes zich goed in losse, humusrijke grond. Houd rekening met deze voorkeuren bij de keuze van de locatie voor deze groentesoort.

Zaai de planten op z’n vroegst vanaf midden april in de kas of op de vensterbank. Vanaf midden mei, na de vorst, kunnen de planten in de open lucht worden geplant.

Verzorgen

• Geef de planten regelmatig water.
• Een bedekkingslaag rondom de plant bevordert de groei. Bovendien kan deze laag verhinderen dat de planten die op de grond liggen door rotting worden aangetast.
• Als meststof is compost uitermate geschikt.

Oogst
Afhankelijk van de soort kunnen na ongeveer 8 weken de eerste courgettes worden geoogst. Bij langwerpige soorten kunnen de vruchten worden geoogst wanneer ze ongeveer 15-20 cm lang zijn. Wees niet verrast. Aan één plant kunnen makkelijk veel vruchten ontspruiten. Als je regelmatig oogst, vormen er ook steeds weer nieuwe bloemen, zodat je gedurende een lange periode tot in de herfst courgette kunt oogsten.

Tip: Wacht niet al te lang met de oogst als de courgettes rijp zijn. Wanneer ze te groot worden, zien ze er weliswaar imposant uit, maar verliezen ze steeds meer smaak. Vanaf een bepaalde grootte smaken ze alleen nog maar waterig.

Of ze nu rood, geel of groen zijn, mild of vurig scherp: met paprika’s haal je prachtige kleurenmengingen en vooral enorm veel smaak in de moestuin.

Verbouwen
Paprika kan uit zaad worden geteeld. Zaai de zaden hiervoor midden januari in de warmte uit, dus niet in de open lucht of in de garage. Wanneer de zaden kiemen, kun je de zaailingen met grotere afstanden van elkaar zetten, of apart zetten. In de tuinbouw noemen we dit uit elkaar zetten 'uitplanten'. Vanaf midden mei, na de vorst, kunnen de kleine plantjes pas in de open lucht worden geplant. Kies voor een zonnige en windbeschutte plek. Paprika’s gedijen ook goed in de pot of emmer, bijvoorbeeld op het balkon of terras.

Verzorgen

• Geef de paprika’s van onder water.
• Aangezien de paprikaplanten op tomaten lijken, kan met moestuin- en groentemest worden bemest.
• Bemest de jonge planten alvast, zodat ze voldoende voedingsstoffen krijgen wanneer ze in de open lucht komen.

Oogst
De vruchten groeien weliswaar vroeg in het jaar, maar ze hebben wel lang nodig om te rijpen. Afhankelijk van de soort duurt het rijpingsproces meerdere weken. De vruchten zijn eerst groen, maar kunnen nog van kleur veranderen. Afhankelijk van de soort worden ze rood, geel of blijven groen. De rijpe vruchten kunnen enige dagen blijven hangen. Wacht je echter te lang met de oogst, dan beginnen de vruchten te rotten.

Tip: Wordt het buiten stilaan kouder en volstaat de zon niet meer om je groenten te laten rijpen? Haal je planten eind september naar binnen, steek ze bijvoorbeeld in een plantenemmer en laat ze dan op een lichte plaats narijpen. Dan kun je in de herfst nog paprika en pepperoni oogsten.

Bonen behoren tot de populairste groentesoorten. Dat komt niet alleen omdat ze lekker smaken, maar ook omdat ze heel eenvoudig te kweken zijn. Na 2 maanden kun je ze zelfs al oogsten. Er zijn verschillende soorten, die zich niet alleen qua smaak, maar ook op het gebied van groei onderscheiden.

Verschillende soorten
Sperziebonen worden slechts circa 30-40 cm hoog en hebben nauwelijks steun nodig. Om die reden zijn ze ook geschikt voor het balkon of het terras. Afhankelijk van de soort zijn de hulzen of de kernen eetbaar. Bij vlakkere bonen zijn de hulzen vezelig, bij bonen met ronde hulzen zijn deze meestal vezelloos.

Verbouwen

• Zaai pas na de vorst in mei.
• Kies een zonnige, windbeschutte locatie voor de planten.
• Bonen hebben een luchtige bodem nodig, die met compost moet worden voorbereid.
• Bij het zogenaamde ’a postarella’ worden zes boonkernen in een afstand van 40 cm in 2- 3 cm diepe geulen gelegd. Zaait men in rijen, dan worden zaden met 3 cm afstand in de aarde gelegd.
• Als perkburen van bonen moet je erwten, bieslook, venkel, prei en uien vermijden.

Verzorgen

• Bedek de bodem in de vroege zomer.
• Geef de planten regelmatig water.
• De wortels van geoogste planten kun je als mest voor volgende zaden in de grond laten zitten.
• Let op de vruchtvolgorde. Bonen moet je in het volgende jaar niet op dezelfde plaats verbouwen.

Oogst
Na ongeveer 8 weken kun je de eerste bonen oogsten. Snij of knip hiervoor de rijpe hulzen er gewoon af. De hulzen groeien steeds weer aan. Na de eerste oogst kun je 2 tot 3 maal per week tot in de herfst nieuwe bonen oogsten.

Sla, de grote favoriet onder tuiniers! Met zijn grote diversiteit kan je eindeloos veel soorten verbouwen zoals pluksla, kropsla, Romeinse sla, andijvie of rode kool.

Verbouwen
Je kunt sla zelf zaaien of voorgetrokken planten zetten. Zaailingen schieten sneller dan gezaaide sla. In de regel geldt: hoe sneller de sla groeit, hoe intenser de smaak en hoe zachter ze wordt. Bij zaailingen moet de aanzet van de bladeren ongeveer 1 cm boven de aarde zitten. Sla houdt van een losse, humusrijke bodem en van de zon, maar wel niet van te veel warmte. Bij temperaturen boven 15°C kiemt de sla afhankelijk van de soort dus niet! Een tip: laat het zaad in vochtig filterpapier op een koele plek voorweken en in teeltkastjes gemengd met zand voorkiemen.

Verzorgen

• Let erop dat je voldoende water geeft. De grond mag niet te lang droog zijn. Dit kan er namelijk voor zorgen dat de sla schiet.
• Bemest alleen met compost.
• Helaas houden niet alleen mensen, maar ook slakken ervan om sla te eten. Er zijn een aantal mogelijkheden om deze plaaggeesten die de sla opeten te verderven. Enkele van de populairste methoden om slakken af te weren, zijn planthoeden, slakkenhekken en slakkenkorrels.

Oogst
Oogst de sla alleen als het droog is en bij voorkeur als de zon schijnt. Dat vermindert het nitraatgehalte. Afhankelijk van de soort kun je de hele krop sla oogsten, of alleen enkele bladeren plukken.