Water-, cv- en gasleidingen worden samengesteld uit leidingen en verbindingsstukken. Verbindingen bestaan uit draadfittingen, insteekfittingen, knelfittingen, persfittingen of soldeerfittingen. Leidingen die worden weg gewerkt in de muur, of op plekken waar je niet goed bij kunt komen, moeten met soldeerfittingen worden verbonden. De meest voorkomende verbindingsstukken zijn:
- Sok/mof: om uiteinden van leidingen aan elkaar te koppelen.
- Verloopstuk: om leidingen met een verschillende diameter te koppelen.
- Bocht: om een 45° of 90° bocht aan te leggen.
- T-stuk: om een aftakking te realiseren.
- Kap: voor het afsluiten van een waterleiding.
- Muurplaat: om kraan en bijbehorende leiding op de muur te bevestigen.
Toepassingsoverzicht
Hier vind je een overzicht van welke soorten fittingen je voor de verschillende soorten buizen kunt gebruiken.
| Knel-/drukfittingen | Persfittingen | Schroeffittingen | Soldeerfittingen | Lijmfittingen | |
|---|---|---|---|---|---|
| Koperen buis | X | X | X | ||
| Meerlagenbuis | X | X | |||
| Stalen buis, verzinkt | X | X | |||
| Messingbuis, onbehandeld/verchroomd | X | X | |||
| Kunststof buis | X | X |
Persen
Persfittingen maken een doelmatige, snelle en vooral veilige verwerking mogelijk. Je hoeft de buizen alleen nog maar op de gewenste lengte af te zagen en met behulp van een persfitting verbinden.
Persfittingen worden steeds vaker voor koperen en stalen buizen en meerlagenbuizen gebruikt en bieden vele voordelen, namelijk:
- tijdbesparing door snelle verwerking;
- veilige verwerkingstechniek zonder vlam;
- geen transport van zware gasflessen;
- mooie look dankzij precieze afwerking;
- perscontrole 'dicht/niet dicht' is direct na de montage mogelijk.
Het persfittingsysteem voor metalen composietbuizen bestaat uit:
- een messing behuizing;
- twee O-ringen die de thermische uitzettingen van de buis compenseren en daarmee voor een perfecte afdichting zorgen;
- een roestvrijstalen huls die door het persen vervormd wordt;
- een transparante kunststofring die de roestvrijstalen huls met de messing behuizing verbindt.
Het persfittingsysteem voor koperen en roodkoperen buizen beschikt slechts over een EPDM-afdichtingselement. Het systeem is geschikt voor verwarmings- en drinkwaterleidingen.
Opmerking: voor de montage van de persfitting is een speciale perstang nodig.
Technisch nieuwtje: persvorm V
- Niet geperst, niet dicht.
- Door de enigszins ovale vorm zijn lekkages al bij een lage druk mogelijk.
- Door het persen wordt de fitting in de gewenste vorm gebracht.
- Het persen gebeurt met een persklauw of een perslus in V-vorm.
Klemmen/drukken
Koperen buizen, meerlagenbuizen, aluminium composietbuizen en verzinkte buizen worden vaak met klemring- of drukfittingen verbonden. Dat gaat eenvoudig en snel.
Met klemringfittingen kun je zonder perstang en zonder persklauw voordelige buisverbindingen maken. Door de moer met een standaard moersleutel aan te trekken, ontstaat een gegarandeerd dichte verbinding. Door het aandraaien wordt de klemring vervormd, waardoor de kop wordt gefixeerd.
Naast de buis en het verbindingsstuk heb je alleen nog een pijpschaar of een snijder voor koperen buizen, een moersleutel en een pijpkalibrator/pijpontbramer nodig.
Een drukfitting wordt vooral bij sanitaire installaties gebruikt. Deze fitting bestaat uit een conisch gevormde moer, die met de afdichtring boven de zogenaamde klemconus samengedrukt wordt. Daarna volgt een inlegring, die voorkomt dat de rubberen afdichting verdraait en beschadigd raakt, en de drukafdichting; deze vormt de eigenlijke afdichting tussen de buizen. Voor de montage heb je een moersleutel nodig.
Solderen
Koperen drinkwaterleidingen worden vaak gesoldeerd – daarbij past men de zachtsoldeermethode toe (tot DN/nominale breedte 25) ter bescherming tegen corrosie.
Om koperen buizen met soldeerfittingen te verbinden, heb je een soldeerbout, soldeermiddel en smeltmiddel nodig. Zorg tijdens het solderen voor een zo groot mogelijk verbindingsoppervlak, zodat de krachten goed overgebracht worden. Meer informatie over hard solderen en zacht solderen, lees je hier.
Lijmen en schroeven
Lijmfittingen worden vooral voor drinkwater- en rioolleidingen gebruikt. De kunststof leidingen moeten schoon, droog, stof- en vetvrij zijn. Door te lijmen ontstaat een permanente verbinding.
Schroeffittingen worden overwegend voor verzinkte stalen buizen gebruikt. Deze worden alleen geschroefd. Solderen, lassen of klemmen is hierbij dus niet nodig om een dichte verbinding te maken! Naast de schroeffittingen heb je afdichthennep, Neo Fermit afdichtpasta of afdichttape voor schroefdraad. Voor de montage heb je bovendien een waterpomptang nodig!
