Verantwoord stoken

Iedereen houdt van een vuurtje van tijd tot tijd. Een warme kachel of gezellige vuurkorf. Maar wanneer je binnen de houtkachel of buiten de barbecue aansteekt, ontstaat er rook. Die rook bevat schadelijke stoffen, zoals fijnstof. Dit fijnstof veroorzaakt luchtvervuiling en kan schade aan de gezondheid van jezelf en anderen in je omgeving opleveren. Óók wanneer je de rook niet meer ziet! Wil je toch een vuurtje aansteken? Met de tips hieronder kun je de uitstoot van schadelijke stoffen beperken!

• Gebruik bij de vuurkorf of barbecue alleen schoon hout dat goed gedroogd is. Vochtig hout brandt niet goed en geeft extra veel rook en fijnstof. Zelf hout hakken? Droog het hout minstens 2 jaar. Het hout is droog als het gebarsten is, of als de bast loslaat. Gebruik een vochtmeter om te meten of het hout een vochtigheidsgehalte tussen 12 en 15% heeft. En gebruik haardhout met het FSC- of PEFC-keurmerk. Dat garandeert dat het uit verantwoord beheerde bossen komt.
• Stook geen geïmpregneerd of geverfd hout. Bij verbranding komen zware metalen vrij. Het is daarom verboden om bewerkt hout te verbranden. Ook (spaan)plaat en laminaatvloeren horen níét in de vuurkorf of barbecue, vanwege de lijm die erin zit. Stook ook geen papier en karton. Het geeft veel rook en vliegas en is daarom zelfs verboden als brandstof.
• Gebruik brandbare blokken van geperst hout zonder toevoegingen (of gedroogd hout). Deze producten zijn bij HORNBACH te vinden.
• Kies voor je barbecue de beste optie. Brandhout, vooral beuken en eiken, wordt veel heter dan briketten en kolen. De kans bestaat dat de verf hierdoor van je BBQ afbladdert. Kies dus liever voor houtskool of briketten.
  • Houtskool is puur hout, zonder (chemische) toevoegingen. Het brandt snel, dus je hebt er ook meer van nodig. Daarnaast kun je last hebben van rondvliegend as.
  • Briketten bestaan uit geperst hout en een (soms chemisch) bindmiddel. Ze blijven langer warm en zorgen niet voor asdeeltjes in de lucht. Kokosbriketten zijn milieuvriendelijker, omdat er geen bomen voor gekapt hoeven worden. Kokosnootbriketten zorgen voor een schone verbranding, zijn zuinig en duurzaam. Hetzelfde geldt voor aanmaakblokjes van kokosvezel.
• Steek de BBQ veilig aan. Gebruik aanmaakblokjes en een brikettenstarter om de barbecue aan te steken. Vloeibaar aanmaakmiddel, zoals spiritus of petroleum, zijn levensgevaarlijk vanwege de steekvlam. Ook worden er schadelijke stoffen verbrand die je inademt of in het eten trekken.
• Laat de barbecue of vuurkorf uit bij windstil of mistig weer; raadpleeg de Stookwijzer en let op het Stookalert. Op zulke dagen blijft de rook hangen en heb je rondom het huis veel luchtvervuiling en rook- en geuroverlast. Op de Stookwijzer en op Stookalert zie je wanneer het vuur beter uit kan blijven.

• Stook alleen droog hout bij de open haard of houtkachel. Vochtig hout brandt niet goed en geeft extra veel rook en fijnstof. Zelf hout hakken? Droog het hout minstens 2 jaar. Het hout is droog als het gebarsten is, of als de bast loslaat. Gebruik een vochtmeter om te meten of het hout een vochtigheidsgehalte tussen 12 en 15% heeft. En gebruik haardhout met het FSC- of PEFC-keurmerk. Dat garandeert dat het uit verantwoord beheerde bossen komt.
• Stook geen geverfd of geïmpregneerd hout: bij verbranding komen zware metalen vrij. Het is daarom verboden om bewerkt hout te verbranden. Ook (spaan)plaat en laminaatvloeren horen níét in de houtkachel of open haard, vanwege de lijm die erin zit. Stook ook geen papier en karton. Het geeft veel rook en vliegas en is daarom zelfs verboden als brandstof.
• Leg het meest brandbare materiaal (kleine houtjes) boven op het vuur en steek het vuur van bovenaf aan. Dit wordt ook wel de Zwitserse methode genoemd. Dat betekent dat je het meest brandbare materiaal bovenop legt als je de kachel aanmaakt en niet onderop, zoals veel mensen doen. Het hout plaats je kruislings op elkaar, van dikke blokken hout onderin naar dunne losse houtjes en een aanmaakblokje bovenop. Maak het vuur nooit aan met brandbare vloeistoffen (bijvoorbeeld spiritus), want dat is gevaarlijk.
• Gebruik een pelletkachel in plaats van een houtkachel. Pelletkachels branden niet op haardhout, maar op CO₂-neutrale pelletkorrels. Houtpellets zijn samengeperste houtkorrels.
  Wat zijn de voordelen van pelletkorrels?
  • Pelletkorrels hebben een schonere, milieuvriendelijkere verbranding dan hout.
  • Geven meer warmte.
  • Stoten minder fijnstof uit dan hout.
  • Zorgen voor minder rookontwikkeling.
• Laat de open haard of houtkachel uit bij windstil of mistig weer; raadpleeg de Stookwijzer en let op het stookalert. Op zulke dagen blijft de rook hangen en heb je rondom het huis veel luchtvervuiling en rook- en geuroverlast. Op de Stookwijzer en op Stookalert zie je wanneer het vuur beter uit kan blijven.
• Laat de schoorsteen minstens één keer per jaar goed vegen. Dit is ook een stuk veiliger: je hebt dan minder kans op een schoorsteenbrand.
• Zorg voor volledige luchttoevoer. Het hout kan dan beter verbranden waardoor je minder schadelijke stoffen hebt (zoals kankerverwekkende koolwaterstoffen en koolmonoxide). Laat het vuur niet 'smoren'. Het hout verbrandt dan niet volledig waardoor er extra veel schadelijke stoffen ontstaan. Ga bij de vakexpert of handleiding na wat de specifieke werkwijze is voor jouw haard of kachel.
• Houd ventilatieroosters tijdens het stoken open (of zet een raampje open). Vooral bij oudere kachels is het belangrijk dat het vuur lucht kan aantrekken, zodat de rook via de schoorsteen kan worden afgevoerd en er geen schadelijke stoffen blijven hangen. Bij nieuwe kachels wordt meestal automatisch de lucht van buiten aangevoerd. Wordt het binnen te warm met de houtkachel aan? Stook dan met minder hout.
• Controleer regelmatig of je goed stookt.

  Een goed vuur heeft gele, gelijkmatige vlammen en er komt bijna geen rook uit de schoorsteen.

  Oranje vlammen en donkere rook geven aan dat de verbranding niet goed is. Zorg dan voor meer luchtaanvoer.
• Zorg voor een kachel met de juiste grootte voor jouw huis. Bij een te grote kachel wordt het al snel te warm tijdens het stoken. Ga je het vuur dan ‘smoren’, dan komen er meer schadelijke stoffen vrij. Vraag hierover advies in jouw vestiging of vraag een online projectadvies aan.
• Laat het rookkanaal en de schoorsteen goed afstemmen op je haard of kachel door een installateur. Je voorkomt hiermee schoorsteenbrand. Door een te kort rookkanaal of een regenkap op het rookkanaal, kan de rook zich niet goed verspreiden. Hierdoor heb je rondom je huis luchtvervuiling en rook- en geuroverlast.