Industrieel verwerkte houtproducten worden gezien als houtmaterialen. Hun eigenschappen overtreffen meestal die van het oorspronkelijke hout. Industrieel verwerkte houtmaterialen zijn bijvoorbeeld OSB-platen, MDF-platen, spaanplaten, etc.

Hout is vanwege zijn positieve eigenschappen qua verwerkingsmogelijkheden, duurzaamheid en draagvermogen een prachtig bouwmateriaal. Daarom wordt bouwhout op de eerste plaats gebruikt voor de bouw van gebouwen en andere bouwwerken. Hoofdzakelijk bij ruwbouw zoals dakconstructies en prefab woningen. Vorm en verwerkingsgraad bepalen het eindproduct. Daarbij maken we onderscheid tussen massief hout, balken en houten platen.

Bij massief hout wordt onderscheid gemaakt tussen rondhout en zaaghout. Rondhout is een boomstam waarvan de takken en de schors zijn verwijderd en rondom is geschaafd. Zaaghout wordt weer van rondhout gemaakt door parallel aan de as van de stam te zagen (kanthout, balken, planken, latten).

Verschillende normen bepalen de kwaliteitskenmerken van bouwhout. Zo worden bijvoorbeeld hoogwaardige kwaliteitsklassen als plaatmateriaal van bouwhout onderscheiden.

Andere houtproducten zoals kozijnen, deuren, parket of bekistingen die bij de betonbouw als hulpmiddel worden ingezet, behoren niet tot het klassieke bouwhout.

Met massief constructiehout worden producten aangeduid waarvan de dwarsdoorsnede uit een boomstam is gehaald en die eventueel machinaal verder verwerkt worden. In tegenstelling tot gelamineerd hout en houten platen wordt de structuur niet mechanisch of mechanisch-chemisch veranderd. Constructiehout wordt gemaakt van sparren, dennen, grenen, lariks, en douglas en gesorteerd op draagkracht, vochtgehalte, nerfstructuur en maatvastheid.

Constructiehout behoort tot de categorie bouwhout, waarbij het gaat om een veredeld hoogwaardig product waarvan het vochtgehalte niet hoger mag zijn dan 15%. Daardoor wordt vervorming achteraf, als gevolg van het uitdrogen van het hout, geminimaliseerd. Deze vermindering wordt door kunstmatig drogen bereikt.

Oud hout is hout dat voor een ander doel is gebruikt. Vaak kun je de ouderdom van het natuurlijk verouderde hout aflezen, wat het karakter ervan zo uniek maakt. Het oude hout kan bijvoorbeeld voor meubels gebruikt worden. Als je hiervan afziet en het hout laat recyclen, wordt het onder andere gebruikt voor de productie van spaanplaten.

Voordat uit versgekapt hout bouwhout ontstaat, moet het door verschillende procedures verder worden bewerkt. Zo moet de vochtigheid in het hout verminderd worden en het hout moet duurzaam worden beschermd tegen insecten, schimmels en omgevingsinvloeden.

Versgekapt hout bevat ca 40% water. Om het vochtgehalte te beperken moet het hout gedroogd worden, dit kan natuurlijk of kunstmatig. De natuurlijke droging, in de open lucht, kan plaatsvinden bij een relatieve luchtvochtigheid van ca. 50%. Dit duurt overigens zeer lang (4-12 maanden) en kan er droogschade (scheuren, kromtrekken van het hout) ontstaan. Daarom wordt deze methode steeds minder vaak gebruikt en in plaats daarvan technische procedures toegepast zoals bijvoorbeeld kamerdroging. Deze vorm van gecontroleerde droging vindt plaats in elektronisch geregelde droogkamers waarin het vocht gewoon verdampt wordt.

De uiteindelijk gewenste hoeveelheid vocht kan individueel worden bepaald. In de regel is dit het doelvochtgehalte van de betreffende houtsoorten:

• Constructiehout max. 15%
• Bouwtimmerhout max. 12%

Het droogproces wordt de gehele tijd bewaakt en kan eventueel worden gestuurd. Dat gebeurt met speciale sondes in het hout die met een elektronische evaluatie op de procescomputer zijn aangesloten. Het kamergedroogde hout moet voor de inbouw in verwarmde ruimten, die gewoonlijk een relatieve luchtvochtigheid van ca 30% hebben, acclimatiseren. De duur daarvan verschilt per houtsoort.

De vingerlasverbinding is een moderne verbindingstechniek voor twee stukken massief hout , zoals bijvoorbeeld constructiehout of gelamineerd hout dat de productie van zeer lange bouwdelen mogelijk maakt. Bij deze procedure worden aan de eindstukken van de houtdelen symmetrisch wigvormige openingen ingefreesd en tot eindeloze balken gelijmd. Voor de vingerlasverbindingen worden normaal gesproken gemodificeerde melamineharsen toegepast en voor het lijmen van de lamellen polyurethaanlijm. Er wordt onderscheid gemaakt tussen de horizontale vingerlas, die hoofdzakelijk bij meubelen en vloeren wordt toegepast, en de verticale vingerlas die in de constructiebouw wordt toegepast.

Drukimpregnering is een procedure om hout te verduurzamen. Het gaat hierbij om een samenspel tussen vacuüm- en drukfasen. Deze procedure moet het hout beschermen tegen externe invloeden en het natuurlijke verval tegengaan.

Door een kwalitatief hoogwaardige druk impregnering is het hout duurzaam beschermd tegen insecten, schimmels en verrotting, maar ook tegen aarde en water. Er zijn natuurlijk ook houtsoorten die al van zichzelf zeer resistent zijn, maar juist bij inheems natuurhout zoals grenen, vuren of douglas moet dit met houtbeschermingsmiddelen gewaarborgd worden. Vooral bij houten constructies is het belangrijk dat de toegepaste bouwmaterialen zo lang mogelijk houdbaar zijn. Met deze techniek slaan we meteen twee vliegen in een klap: tijdens de vacuümfase wordt vloeistof uit het hout gezogen en tijdens de drukfase wordt dan beschermende vloeistof tot in de kern van het hout geperst.

Bij deze procedure bestaan kwalitatieve verschillen die bepaald worden door de concentratie van het beschermende zout en de duur van de behandeling in de drukketel. Daardoor kan de levensduur van het hout afnemen.