Wat is mortel?
Mortel gebruik je om stenen en blokken stevig aan elkaar te metselen. Het is een mix van:
- zand,
- cement,
- hydraat kalk.
Dat laatste zorgt voor de smeuïgheid en voorkomt dat de mortel tijdens het uitharden tussen de stenen krimpt en scheurt. Worden buitenmuren niet gepleisterd, dan heb je een “vette mix” nodig (dus meer cement). Voor alle andere muren is de “normale mix” voldoende.
Voor kleinere hoeveelheden kun je ook kiezen voor voorgemengde droge mortel, die kant-en-klaar per zak verkrijgbaar is. Alleen nog mengen met de juiste hoeveelheid water en je kunt direct aan de slag.
Het verschil met cement is dat cement in mortel als bindmiddel fungeert. Zonder cement bestaat er geen mortel. Mortel en beton lijken daarentegen veel meer op elkaar. Wil je het helemaal precies weten, bekijk dan onze aparte adviespagina hierover.
Kalkmortel, cementmortel of kalkcementmortel
Klassieke mortel is vaak cementmortel. Deze bestaat uit de drie bekende ingrediënten: hydraatkalk, cement en zand. Cementmortel wordt veel gebruikt bij de bouw van huizen, bijvoorbeeld voor sokkels, keldermuren of gewoon als pleister, binnen én buiten.
In tegenstelling daarmee bevat kalkmortel geen cement. Hij bestaat alleen uit zand en gebluste kalk. Over het algemeen is hij wat makkelijker te verwerken, maar tegelijk ook minder belastbaar. Daarom moet je hem alleen gebruiken bij metselwerk tot 24 cm dik, onbelaste wanden en maximaal twee verdiepingen. Geschikt voor binnen, dun metselwerk en lichte wanden tot maximaal twee verdiepingen.
Een mengsel van beide soorten is kalkcementmortel. Deze combineert de voordelen van beide soorten en heft de nadelen op. Hij is dus makkelijker te verwerken dan cementmortel en veel sterker dan kalkmortel. Kalkcementmortel wordt ook wel universalmortel genoemd, handig voor bijna elke klus!
| Kalk | Zand | Cement | |
|---|---|---|---|
| Kalkmortel | 2 delen | 6 delen | 1 deel |
| Kalkcementmortel | 1 deel | 6 delen | 1 deel |
| Cementmortel | - | 6 delen | 1 deel |
*De aangegeven hoeveelheden kunnen per product verschillen. Kijk hiervoor op de verpakking van de leverancier.
Mortel mengen: zo doe je dat
Voor mortel mengen heb je niet alleen de juiste mortel nodig, maar ook wat extra spullen: een schone ondergrond of een
Grote hoeveelheden? Huur of koop een mortelmixer. Aanzetten, vullen en de machine doet het zware werk voor jou.
Voor kleinere hoeveelheden is voorgemengde droogmortel ideaal. Deze is netjes afgewogen per zak verkrijgbaar. Doe gewoon de gewenste hoeveelheid in een grote
Tip: begin met kleine hoeveelheden
Aangemaakte mortel hardt relatief snel uit en kan daarna niet meer gebruikt worden. Daarom is het verstandig om eerst kleinere hoeveelheden aan te maken. Na verloop van tijd kun je dan ook beter inschatten hoeveel mortel je daadwerkelijk direct kunt verwerken.
Mortel mengen: veelgestelde vragen
Ja, want cement is een bestanddeel van mortel. Let er wel op dat je het juiste mengverhouding aanhoudt.
Tegellijm is een kant-en-klaar samengesteld product met door de fabrikant vastgelegde eigenschappen. Wanneer je tegellijm met extra mortel mengt, veranderen deze eigenschappen en vervalt de productgarantie. Het heeft dus geen zin en wij raden af om deze twee producten te mengen.
Beton is een kant-en-klaar samengesteld product met door de fabrikant bepaalde eigenschappen. Wanneer je beton met extra mortel mengt, veranderen deze eigenschappen en vervalt de productgarantie. Het heeft dus geen zin en wij raden af om deze twee producten te mengen.
Voor buitenmetselwerk gebruik je het beste cementmortel of kalkcementmortel.
Hiervoor gebruik je het beste cementmortel. Hoe meer cement je gebruikt, hoe sterker de mortel wordt. Het ideale mengverhouding is 4 delen zand op 1 deel cement en ongeveer 0,5 liter water per 1 kg cement.
Metselmortel met kalk is soepeler te verwerken en blijft langer bewerkbaar. Daardoor heb je meer tijd om de stenen goed te stellen en is het metselen minder arbeidsintensief. Mortel zonder kalk is daarentegen stijver, hardt sneller uit en zorgt voor een stevigere verbinding, maar is minder vergevingsgezind tijdens het werk. Welke je kiest hangt dus af van de klus: voor strak en snel werk kan mortel zonder kalk handig zijn, maar voor nauwkeurige en langere metselwerkzaamheden is mortel met kalk vaak prettiger.
