Kruiden kweken

Basilicum (Ocimum basilicum) is afgeleid van het Griekse Basileus, de koning. Het koninklijke kruid kwam ooit uit India en belandde via Perzië en Griekenland in Italië. De Grieken zagen basilicum al als gelukskruid!

De juiste basis

• Basilicum is een zonaanbiddende, eenjarige zuiderling die vanaf een nachttemperatuur van > 10 °C in de tuin geplant kan worden.
• Hij houdt van een tegen de wind beschermde, warme en lichte locatie.
• Vermijd hitte en de zuidkant!
• Basilicum voelt zich het beste in een vochtige, voedingsrijke en losse bodem met veel zand.

• Basilicum ontwikkelt zich het beste in een aardewerk pot met verse FloraSelf Nature kruidenaarde en daar bovenop zand gestrooid.
• Hij blijft gezond als er van onder water wordt gegeven en als hij iedere 14 dagen gevoed wordt met FloraSelf Nature groente- en kruidenmest.

• Basilicum is een antidepressivum. Het kruid vrolijkt treurige gezichten op en kikkert je op.
• Basilicumthee is eetlustopwekkend en helpt tegen een zere keel.

• Een ononderbroken oogst is belangrijk! Daardoor wordt de plant dichtbegroeid en staat niets een maandenlange oogst in de weg.
• Voor de bloei voortdurend tot 10 cm lange bladscheuten oogsten. Na de bloei geoogst, smaakt basilicum bitter.
• Het aromatische kruid past het beste bij tomaten, paprika, mozzarella, pastagerechten en salades.
• Ingemaakt in olijfolie blijven de bladeren 4 - 5 maanden vers.

Tip: Basilicum geeft vliegen geen kans. Plaats je een pot met basilicum op de vensterbank in de keuken, dan blijven de vliegen uit de buurt.

De bronnen spreken elkaar nogal tegen of bieslook uit de Alpenregio of uit Siberië komt. Het laatste is echter waarschijnlijker. Vandaag de dag groeit bieslook in alle landen met een gematigd klimaat.

De juiste basis

• Bieslook is zeer gemakkelijk te verzorgen en groeit goed in een humusrijke bodem en bij veel licht.

• Het is een van de klassiekers voor de vensterbank in de keuken, omdat het zich op een zonnige plek ook in een pot zeer goed voelt.

• Rauw gegeten zijn de etherische oliën en vitamines in bieslook zeer gezond.
• Het is goed voor de spijsvertering, wekt de eetlust op en werkt slijmoplossend en antibacterieel.
• Bovendien gaat het een hoge bloeddruk tegen en reinigt het het bloed.

• Met het lichte uienaroma past bieslook bij veel gerechten zoals salades, eiergerechten en kwark of kaas.
• Hoe fijner de stengels gesneden worden, hoe intenser de smaak.
• Bieslook mag niet gekookt worden, maar moet op het laatst vers aan het gerecht toegevoegd worden.

Bonenkruid komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied en Zuid-Europa. Dit kruid groeit tegenwoordig ook in het wild in de mediterrane landen, de Balkanlanden en zelfs in Duitsland en Oostenrijk. In de 9e eeuw begonnen de monniken met het kweken van bonenkruid.

De juiste basis

• Een zonnige en warme standplaats is gewenst.
• De bodem moet waterdoorlatend en kalkhoudend zijn. Waterophoping moet absoluut vermeden worden.
• Winterbonenkruid is meerjarig – zomerbonenkruid eenjarig!

• Kan ook goed in een pot gekweekt worden. Deze moet wel groot genoeg zijn, omdat bonenkruid sterk woekert en veel plaats nodig heeft.
• Zet de pot in de winter in het trappenhuis en snoei de plant in de lente terug.

• Bonenkruid wordt graag met peulvruchten verwerkt, omdat het de bijwerking ervan, een opgeblazen gevoel, en krampen voorkomt.
• Antibacteriële en ontstekingsremmende werking.

• Kan in de keuken veelzijdig gebruikt worden.
• Zoals de naam al zegt, past het goed bij bonen. Maar het kan ook voor andere groente-, vlees- en visgerechten gebruikt worden. Een echte allrounder dus!

Deze plant komt uit Zuid- en Zuidoost-Azië, waaronder Nepal, China en Vietnam. Hij groeit in vlakke gebieden, maar ook tot op hoogten van 1400 meter. Dankzij zijn helende werking wordt hij vandaag de dag in veel landen gekweekt.

De juiste basis

• De plant is een subtropisch klimaat gewend, waardoor het kweken in Centraal-Europa niet zo eenvoudig is.
• Houdt van een vochtige en voedingsstofrijke bodem, omdat hij in de natuur vooral in moerasgebieden groeit.
• Verdraagt de zon goed, maar doet het ook goed in de halfschaduw.

• Juist in onze breedtegraden is het kweken in een pot geschikt, omdat brahmi zeer gevoelig is voor kou en vorst.
• Omdat hij van warmte van onderaf houdt, is de vensterbank boven de verwarming een ideale plek.

• In de Ayurvedische geneeskunde heeft brahmi een lange traditie en wordt het vooral ter verbetering van het geheugen gebruikt, wat inmiddels door meerdere studies is bevestigd.
• Ook ontstekingen van de huid, een hoge bloeddruk, slaapproblemen en waterretentie kunnen verminderd worden.
• Het kruid werkt bovendien angstverminderend en prestatiebevorderend.

• In Nederland is brahmi nog grotendeels onbekend en de gebruiksmogelijkheden in de keuken zijn gering.
• Voor knapperige salades zijn de bladeren echter zeer geschikt. Maar gebruik ze spaarzaam, omdat ze bitter smaken.

Omdat deze plant al heel lang gekweekt wordt, is het moeilijk te zeggen waar citroengras oorspronkelijk vandaan komt. Vermoedelijk uit Zuid-India en Sri Lanka.

De juiste basis

• Het kweken is niet heel eenvoudig, omdat de plant een tropisch klimaat gewend is.
• Houdt van een voedingsstofrijke bodem die altijd vochtig gehouden wordt.
• Na de vorst (ongeveer eind mei) kan de plant zelfs in de tuin geplant worden.

• Citroengras kan goed in een pot op de vensterbank gekweekt worden.

• In Zuid-Azië noemt men het ook wel koortskruid, omdat het bij koortsachtige symptomen helpt.
• Ook bij infecties, huidaandoeningen en reumatische aandoeningen kan citroengras helpen.
• Bovendien versterkt het het immuunsysteem en weert het steekmuggen.

• Door de stelen en bladeren te kneuzen komt het aroma tijdens het koken beter vrij.
• Het heeft een frisse smaak die vele gerechten compleet maakt.
• Ook als thee of in dranken smaakt citroengras bijzonder lekker.
• Het wordt voornamelijk voor gerechten uit de Indonesische of Thaise keuken gebruikt.

Citroenmelisse komt oorspronkelijk uit Zuid- en Zuidoost-Europa, maar groeit inmiddels in heel Centraal- en West-Europa tot aan West-Azië. In het Middellandse Zeegebied groeit het zelfs in het wild.

De juiste basis

• Uit kleine planten kan al snel zonder veel toedoen een kleine struik ontstaan, want citroenmelisse heeft maar weinig nodig om zich goed te voelen.
• Ook droge perioden doorstaat dit kruid goed, maar regelmatig water geven is dan wel belangrijk.
• Let er bij het planten op dat er genoeg afstand tot andere kruiden wordt aangehouden.

• Dankzij de veelzijdigheid van dit kruid is het op de vensterbanken in vele keukens te vinden.
• Houd er wel rekening mee dat het veel plaats kan innemen.

• Hildegard van Bingen wist al af van de helende werking van citroenmelisse.
• Het zorgt voor een beter humeur en helpt bij maag- en darmproblemen, verminderde eetlust, krampen, winderigheid, diarree en misselijkheid tijdens de zwangerschap.

• Het frisse citroenachtige aroma past zeer goed bij vis.
• Ook zoete gerechten, sorbets en jam kunnen met de kruidig-frisse smaak verfijnd worden.
• Maar ook bij vele drankjes, warm of koud, smaakt het uitstekend.

Staat eigenlijk bekend als sierplant voor in de tuin. Echter weinigen weten dat het ook een geheim ingrediënt van de Chinese keuken is. Komt uit Azië, maar wordt inmiddels ook in Europa gekweekt. In Azië wordt het voornamelijk voor consumptie gekweekt.

De juiste basis

• Om ervoor te zorgen dat de smaakvolle bloemen goed gedijen, heeft de daglelie een zonnige standplaats nodig.
• Omdat het een vaste plant is, heeft de daglelie ook wat ruimte om zich heen nodig, zodat hij genoeg plaats heeft om te groeien.
• De daglelie is niet veeleisend wat betreft de bodemgesteldheid en kan zich goed aan de omstandigheden aanpassen.
• In een perk is hij bovendien winterhard en overleeft ook koude temperaturen zonder speciale bescherming.

• Als de pot groot genoeg is en de plant genoeg zon krijgt, kan de daglelie ook uitstekend in een pot gekweekt worden.
• Regelmatig water geven is hier bijzonder belangrijk.

• Omdat alle delen van de plant gegeten kunnen worden, verrast hij ook met vele werkzame stoffen.
• De bladeren bevatten veel vitaminen, sporenelementen en antioxidanten.
• In Europa wordt de daglelie vooral in de Bach-bloesemtherapie gebruikt. Deze werkt bij psychische problemen.
• Ook in cosmetica wordt de daglelie gebruikt.

• Vaak denkt men dat de daglelie giftig is. Dat klopt echter helemaal niet.
• Alle delen van de plant zijn eetbaar, vooral de knoppen, bladscheuten en bloemen.
• De knoppen en bloemen smaken zoet, terwijl de bladeren een licht pittige, preiachtige smaak hebben.

Al in de klassieke oudheid werd dille vooral als geneesmiddel gebruikt. Het komt eigenlijk uit Zuidoost-Azië en werd van daaruit via Zuid-Europa naar West-Europa gebracht. Dit kruid werd al vroeg in kloostertuinen gekweekt.

De juiste basis

• Dille is een eenjarige plant en moet daarom elk jaar opnieuw gezaaid of geplant worden.
• Hij houdt van een zonnige plek uit de wind, omdat door een sterke wind de fijne stengels kunnen afbreken.
• Dit kruid moet regelmatig water gegeven worden.

• Als de omstandigheden het toelaten kan dille ook goed in een pot gekweekt worden.
• Op de vensterbank op een zonnige plek groeit hij goed en kan hij altijd vers geoogst worden.

• Dille helpt bij problemen met de spijsvertering, een gebrek aan eetlust, maagzuur of slapeloosheid.
• Het kruid staat ook bekend om zijn antibacteriële en krampverminderende werking.

• Dille is een typisch kruid en ontbreekt in geen enkele pot augurken.
• Maar ook in visgerechten mag dit kruid natuurlijk niet ontbreken.
• Ook sauzen, soepen en salades worden graag verfijnd met dille.

Dragon komt oorspronkelijk uit de koudere regio’s van Centraal-Azië en Siberië, maar is door de mens naar Europa en tot aan Indië en Amerika gebracht. Dragon is er in een Duitse, Franse en Russische variant.

De juiste basis

• Geeft de voorkeur aan een zonnige plaats uit de wind.
• Vochtige en doorlatende, eerder neutrale bodem.
• Toch is het niet moeilijk om dit kruid te kweken en het kan ook bij minder optimale omstandigheden groeien.
• Winterhard.

• Omdat dit kruid sterk woekert, moet het in een grote kuip geplant worden. Dan gedijt het ook in een pot.

• Ondersteunt de spijsvertering en wekt de eetlust op.

• Is ideaal voor het op smaak brengen van sauzen.
• Maar is ook geschikt voor vlees zoals lam of gevogelte en in eier- en kaasgerechten.
• De smaak van dragon wordt tijdens het koken intenser.

Het wilde kruid kwam ooit uit Zuid- en Oost-Europa en is nu ook hier te vinden. De Germanen zworen al bij zijn helende werking. Ook Hildegard van Bingen noemde hysop in haar werken.

De juiste basis

• Veel zon en een voedingsstofrijke bodem is alles wat hysop nodig heeft.
• Na verloop van tijd is er extra kalk nodig, omdat de plant de bodem verzwakt.
• Het kruid is winterhard en kan buiten blijven als het ongeveer tot op de helft teruggesnoeid wordt.

• Hysop kan theoretisch in een pot geplant worden, maar kan echter zeer hoog worden (60 tot 90 cm). Niet elk balkon is hiervoor geschikt.
• Er zijn ook subsoorten zoals de dwerg- of rotshysop, die kleiner en compacter groeien.

• Net als de vele etherische oliën die de hysop bevat, zijn ook de helende werkingen ervan omvangrijk.
• Het kruid wordt vooral gebruikt bij blaasproblemen, griepinfecties en maagkrampen.
• Ook diarree, winderigheid en een verminderde bloedsomloop kunnen hiermee behandeld worden.

• De smaak van hysop is zeer kruidig en een beetje bitter.
• Het doet denken aan een combinatie van rozemarijn, oregano en salie.
• Het smaakt zeer sterk en er hoeft daarom maar een beetje van gebruikt te worden.
• Hysop past goed bij vlees- en paddestoelgerechten, maar ook wild en vis geeft het net dat beetje extra.

Deze plant komt eigenlijk uit Zuid-China, maar wordt vandaag de dag in veel Europese landen gekweekt. Hij groeit in vlakke gebieden, maar ook tot op hoogten van wel 3000 meter.

De juiste basis

• Wie jiaogulan in zijn tuin wil kweken, moet voor kwekelingen uit de kwekerij kiezen, omdat het kweken met zaden een zeer tijdrovend klusje is.
• Ondanks zijn herkomst is dit een zeer gemakkelijk kruid dat van een half-schaduwrijke tot enigszins zonnige standplaats houdt.
• De bodem moet vochtig en rijk aan voedingsstoffen en humus zijn. Voorkom dat de plant verdrinkt.

• Jiaogulan kan ook goed in een pot gekweekt worden. Maar daarvoor heb je wel een grote pot nodig.
• Vermijd direct zonlicht gedurende de hele dag, daarom is een balkon op het oosten of westen optimaal.

• Jiaogulan wordt ook wel onsterfelijkheidskruid genoemd.
• Het wordt inmiddels ook in de traditionele Chinese geneeskunde gebruikt.
• Het is geschikt voor de behandeling van verkoudheid, ontstekingen, chronische bronchitis, hoofdpijn en problemen met de bloedsomloop.

• De smaak van frisse jiaogulan kan als licht zoet en bitter met een vleugje anijs beschreven worden.
• Wordt gebruikt voor salades, brood, kwarkgerechten of smoothies.
• Wordt ook gebruikt als natuurlijke zoetstof.

De wilde vorm van kerriekruid komt uit het Middellandse Zeegebied, Turkije en Noordwest-Afrika. In Centraal-Europa is dit kruid nog niet zo lang bekend.

De juiste basis

• Zoals zijn herkomst al doet vermoeden, houdt kerriekruid van een zonnige standplaats.
• De bodem moet zanderig en humusarm zijn en een laag leemgehalte hebben.
• Geef niet te veel water, want hij verdraagt langere perioden van droogte.
• Kan niet goed tegen vorst.

• Kerriekruid kan ook in een pot gekweekt worden.
• Groeit echter al snel uit tot een dichtbegroeide struik en heeft daarom veel plaats nodig.

• Omdat het veel etherische oliën bevat, is dit kruid ideaal voor het reinigen van wonden.
• Ook verkoudheden, lichte depressies, rusteloosheid of huidproblemen kunnen verminderd worden.

• De smaak en geur van kerriekruid lijken op die van de gelijknamige specerij.
• Het is daarom ook geschikt voor het kruiden van rijstgerechten.
• Maar ook pastagerechten, vlees en soepen profiteren ervan.

Kervel komt uit de Kaukasus en het oostelijke gedeelte van het Middellandse Zeegebied. Waarschijnlijk brachten de Romeinen dit kruid naar ons, omdat zij het al gebruikten voor het verfijnen van gerechten.

De juiste basis

• Net als vele andere kruiden is ook kervel eenvoudig zelf te kweken.
• Het liefst op een plek in de halfschaduw, omdat te veel zonlicht de kleine bladeren kan verbranden.
• De bodem moet doorlatend en rijk aan voedingsstoffen zijn. Regelmatig water geven is belangrijk.

• Kervel groeit ook in een pot als de omstandigheden goed zijn.
• Hij staat het liefst op een vaste plek, dus pot hem niet te vaak om en verplaats hem ook niet te vaak.

• Kervel is geen populair geneeskrachtig kruid, maar kan toch een positief effect op de vorming van bloedcellen en de stofwisseling hebben. Het werkt bovendien ontstekingsremmend.

• Niet voor niets wordt kervel ook wel soepkruid genoemd, want het is ideaal om soepen en sauzen mee op smaak te brengen.
• De smaak ervan is peperig en iets zoetig.
• Het past ook goed bij melkproducten als kwark.

Knoflookbieslook, ook wel Chinese bieslook genoemd, komt oorspronkelijk uit Azië. In China en India wordt het al eeuwenlang gekweekt. Pas sinds ongeveer 30 jaar is het in Nederland verkrijgbaar, maar nog niet alom bekend.

De juiste basis

• Knoflookbieslook houdt van een standplaats in de zon of zelfs in de volle zon.

• Groeit goed in een pot, maar dan wel op een zonnige plek op het terras, het balkon of de vensterbank.
• Het voordeel bij het kweken op de vensterbank is dat het kruid dan het hele jaar door geoogst kan worden. Buiten geplant heeft het kruid in de winter geen bladeren.

• Dankzij zijn verwantschap met knoflook en bieslook beschikt het ook over de positieve eigenschappen van beide.
• Het immuunsysteem wordt door het stofje allicine beschermd tegen virussen en bacteriën.
• Het kan ook helpen het cholesterol te verlagen.

• Net als bij bieslook eet je de lange bladeren die een milde knoflooksmaak hebben.
• Maar ook de bloemen kunnen gegeten worden en smaken zeer aromatisch.
• Het kan net als bieslook, knoflook en daslook gebruikt worden.

Komkommerkruid begon zijn reis naar Centraal-Europa vanuit het Middellandse Zeegebied, waar het al vóór de Romeinen en Grieken gebruikt werd. Vandaag de dag is het ook in het wild in voedingsstofrijke weilanden te vinden.

De juiste basis

• Komkommerkruid houdt van een plek in de zon en uit de wind.
• Minder is hier meer, want een overbemeste en zeer voedingsstofrijke bodem vindt dit kruid niet fijn.

• Wie geen tuin heeft, kan toch zelf komkommerkruid kweken. Een kleine pot op de vensterbank is echter niet voldoende.
• Dit kruid heeft een grote diepe pot nodig, omdat het zeer lange wortels met veel uitlopers krijgt.

• Komkommerkruid wordt vooral gebruikt bij huidaandoeningen.
• De zaden ervan worden vaak in crèmes verwerkt.
• De werkzame stoffen van komkommerkruid zijn ontstekingsremmend en jeukverminderend, waardoor ze vooral bij neurodermitis, een droge huid en eczeem helpen.

• Komkommerkruid wordt al lange tijd in de keuken gebruikt, maar wordt steeds populairder.
• Dit kruid heeft een intensief komkommeraroma met een enigszins zurige smaak. Omdat het aroma snel verdwijnt, moeten de bladeren vers gebruikt worden.
• Vanwege het komkommeraroma past dit kruid ook goed bij komkommersalades of gerechten met kwark.

Omdat koriander vandaag de dag over de hele wereld gekweekt wordt, is het moeilijk te zeggen waar dit kruid oorspronkelijk vandaan komt, maar waarschijnlijk uit het Middellandse Zeegebied. In Israël en Armenië en zelfs in Duitsland groeit het ook in het wild.

De juiste basis

• Koriander houdt van een zonnige standplaats uit de wind.
• Houdt van een losse grond met een goed opslagvermogen.
• Koriander is een eenjarige plant en moet daarom elk jaar opnieuw gezaaid of geplant worden.

• Kan ook goed in een pot gekweekt worden.
• Gebruik daarvoor een goede aarde voor kruiden en verrijk deze eventueel met een beetje kalk.

• In de Ayurvedische geneeskunde speelt koriander een belangrijke rol.
• Het wordt onder andere gebruikt bij hoofdpijn, lokale zwellingen, problemen met de doorbloeding, maagpijn en vele andere symptomen.

• De bladeren smaken zeer intens, houd hier dus rekening mee.
• Zowel in de Noord-Afrikaanse als in de Aziatische en Portugese keuken is koriander populair.
• Korianderzaden kunnen nog veelzijdiger worden gebruikt dan de bladeren. Deze worden voor gebak, zoete gerechten en zelfs bier gebruikt.

In het Middellandse Zeegebied groeit dit kruid in het wild in grote struiken. Beroemd is de Franse Provence met haar geurende lavendelvelden. Lavendel is al naar vele delen van de wereld getransporteerd.

De juiste basis

• Houdt van droogte en hooggelegen gebieden.
• Het is een ware zonaanbidder die van een kalkhoudende bodem houdt.
• De plant overleeft de winter buiten als de koudere perioden niet al te lang aanhouden.

• Het is een blikvanger voor elk balkon en doet het ook goed in een pot.
• Bepaalde soorten kunnen wel tot 1,40 meter hoog worden. Houd hier dus rekening mee.

• Lavendel is vooral goed voor het gemoed.
• Het zorgt voor rust, helpt bij lichte depressies en tegen slapeloosheid.
• De werkzame stoffen zijn bovendien krampverminderend en antibacterieel.
• Afhankelijk van de soort kan lavendel tot wel 40 etherische oliën bevatten.

• Lavendel geeft kip-, lams- en visgerechten een zeer speciale smaak, vooral in combinatie met tijm of rozemarijn.
• Ook als toevoeging aan kaas is het zeer smaakvol.
• In zoete gerechten is het tevens zeer geliefd en verfijnt het de klassieke appeltaart of ijs.

Lavas komt vermoedelijk uit Voor-Azië en Perzië en komt reeds in boeken uit de 1e eeuw voor. Het wordt ook wel maggikruid genoemd, omdat zijn aroma aan de beroemde smaakmaker doet denken.

De juiste basis

• Voedingsstofrijke, licht kalkhoudende bodem, het liefst ook met een hoog leem- en vochtgehalte.
• Geeft de voorkeur aan een zonnige plek, maar doet het ook goed in de halfschaduw.
• Lavas is winterhard. Hoewel hij zijn bladeren verliest, schiet hij in de lente weer uit.

• Doet het ook goed in een pot en kan op het balkon of terras overwinteren.

• Al eeuwenlang wordt lavas als geneeskrachtig kruid gebruikt. De wortels bevatten etherische oliën die krampverminderend werken.
• Als thee helpt het kruid tegen gebrek aan eetlust of constipatie.
• Vooral bij blaasontstekingen en urineweginfecties helpt zijn ontstekingsremmende werking.

• Zeer krachtig en kruidig aroma.
• Vooral geschikt voor soepen, stoof- en vleesgerechten.
• Pas aan het eind toevoegen, omdat het snel zijn aroma verliest.

Laurier komt oorspronkelijk uit Azië, van waaruit het zich naar het hele Middellandse Zeegebied heeft uitgebreid. De van laurier gemaakte lauwerkrans was al geliefd in het oude Rome, waar het door zegevierende strijders gedragen werd. Tot op de dag van vandaag staat het voor roem, overwinning en vrede.

De juiste basis

• Laurier houdt van de zon. Daarbij nog een voedingsstofrijke bodem en dan heeft het alles wat het nodig heeft.
• Van kou houdt laurier absoluut niet. Al bij lichte vorst sterft de plant.
• Het heeft een vochtige maar geen natte bodem nodig.

• Laurier is als potplant zeer populair. Gebruik echter geen kleine pot op de vensterbank, maar een grote kuip op het terras, omdat de plant tot wel tot 15 meter hoog kan worden.
• Als potplant is hij zeer populair, omdat hij goed in vorm geknipt kan worden.

• Vooral bij aandoeningen aan de luchtwegen wordt laurier gebruikt.
• Maar ook bij vasculaire aandoeningen, etterende wonden, schimmel, kramp, maagklachten en nog veel meer kan laurier worden gebruikt.

• Het kruidige aroma past vooral erg goed bij vleesgerechten. Gebraden vlees, stoofgerechten en sauzen profiteren ervan als je er wat blaadjes laurier aan toevoegt.
• Ook de bessen kunnen als kruid gebruikt worden. Maar alleen die van de vrouwelijke planten. De bessen van de mannelijke planten zijn niet lekker.

Lievevrouwebedstro komt voor in Noord- en Centraal-Europa tot aan Oost-Europa en West-Azië en is vooral te vinden in beukenbossen. Het houdt van hoogte en is tot op 1400 meter hoogte te vinden.

De juiste basis

• Lievevrouwebedstro is geen zonaanbidder. Het houdt van schaduw, maar is niet veeleisend. Een voldoende vochtige bodem is genoeg.

• Bij de juiste omstandigheden groeit lievevrouwebedstro ook in een pot, maar dan wel het liefst in de schaduw op het balkon.
• Na verloop van tijd heeft dit kruid koude temperaturen nodig en is daarom niet geschikt om te kweken in de keuken.

• Lievevrouwebedstro is als geneeskrachtige plant een waar wondermiddel, omdat het bij tal van klachten gebruikt kan worden:
  • rusteloosheid
  • problemen bij het in slaap vallen
  • migraine
  • menstruatiekrampen
  • steenpuisten en zweren
  • huidwonden

• Het kruid past perfect in zoete gerechten en dranken. Vooral de vullingen voor taarten en cakes kunnen met dit kruid verfijnd worden.
• Deze bijzondere smaak is met bijna niks anders te vergelijken.

Ook majoraan komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied, maar is inmiddels in heel Europa wijdverbreid. In Duitsland bevindt zich het grootste teeltgebied van Europa.

De juiste basis

• Een echte zonaanbidder houdt van zon en warmte. De bodem moet doorlatend zijn, maar niet te vochtig.
• Er mag geen mest gebruikt worden. Deze beïnvloedt het aroma van het kruid.

• Uitgeplant of in een pot – majoraan is gemakkelijk te kweken en doet het ook goed op de vensterbank. Als het er maar warm en zonnig is.

• In het medicijnkastje is majoraan een natuurtalent, omdat het voor veel aandoeningen gebruikt kan worden.
• Maagpijn, galblaas- en darmproblemen, diarree, uitwendige zweren, wonden en ontstekingen in de mond- en keelholte zijn slechts enkele van de vele toepassingsgebieden van majoraan.

• Majoraan is puur smaak.
• De vele etherische oliën geven dit kruid een zeer intense smaak, waardoor er maar zeer weinig van gebruikt hoeft te worden.
• Het past perfect bij aardappelgerechten, wild, gevogelte en stoofgerechten.
• Omdat majoraan ook voor het kruiden van veel worstsoorten gebruikt wordt, wordt het ook wel worstkruid genoemd.

Van munt bestaan er veel subsoorten met verschillende smaken en eigenschappen. Waar munt vandaan komt, kan vanwege de enorme verspreiding maar moeilijk gezegd worden. Men gaat ervan uit dat munt van het noordelijk halfrond komt, omdat ten zuiden van de evenaar slechts weinig soorten voorkomen, terwijl noordelijker de diversiteit extreem groot is.

Bijna alle muntsoorten zijn zeer robuust en stellen slechts weinig eisen aan hun standplaats. De felle zon moet vermeden worden, ze houden daarentegen van een plek in de halfschaduw. De bodem moet voldoende vochtig gehouden worden. Munt is uitstekend geschikt om te kweken in een pot. Deze moet wel groot genoeg zijn, omdat munt sterk woekert.

Aardbeimunt

• Het muntaroma hiervan is subtieler dan dat van de klassieke munt.
• Het heeft een intens aardbei-aroma.
• Ideaal om thee mee te maken, maar ook voor het verfijnen van smoothies, cocktails of zoete gerechten

• Bijzonder geraffineerd is hier de combinatie van chocolade en munt. Een echte must voor elke liefhebber van After Eight.
• Ideaal voor in thee en zoete gerechten.

• Heeft zijn naam te danken aan het trendy drankje Hugo, dat bestaat uit sekt, limoen, munt en mineraalwater.
• Ideaal voor cocktails, omdat het in vergelijking met andere muntsoorten niet bitter wordt als het aan alcohol wordt toegevoegd.
• Heeft een bijzonder fris en puur muntaroma.

• Zeer fris vanwege de krachtige sinaasappelsmaak naast het muntaroma.
• Ook qua uiterlijk onderscheidt deze soort zich, omdat de bladeren minder gekarteld zijn en een paarse rand hebben.
• Smaakt erg lekker als thee, limonade of in zelfgemaakt ijs.

• Behoort tot de meest populaire muntsoorten, omdat deze niet alleen intens maar ook iets zoet van smaak is.
• Het juiste ingrediënt voor de typisch Marokkaanse muntthee.
• Hiermee kunnen ijs en zoete gerechten, maar ook Oriëntaalse gerechten verfijnd worden.

• De ideale muntsoort voor de Mojito-cocktail, omdat het slechts weinig menthol bevat dat de smaakzenuwen verdooft. Zo kan er meer van de cocktail genoten worden.

Dit kruid is afkomstig uit Zuid-Europa: van het Iberisch schiereiland, Spanje, Portugal en Marokko. In Italië groeit het ook in het wild.

De juiste basis

• Hoe zonniger, hoe beter. Olijfkruid houdt van de warmte.
• De bodem moet ook zanderig en droog zijn en niet kleiachtig of turfhoudend.
• De plant heeft niet veel water nodig. Alleen bij droogte of om de tien dagen water geven. Van te veel water gaan de wortels rotten.

• Doet het ook goed in een pot en is een dankbare plant voor op het balkon of terras.

• Olijfkruid is vooral goed voor het maag-darmstelsel. Infecties, krampen en winderigheid worden tegengegaan.
• Het uitwendige gebruik als zalf bevordert het helen van wonden en ontstekingen van de huid.
• Verantwoordelijk daarvoor zijn de verschillende etherische oliën.

• Dankzij zijn kruidige olijfsmaak wordt de plant vooral gebruikt in de mediterrane keuken.
• Pesto’s, marinades of kruidenboters kunnen hier perfect mee verfijnd worden.
• Maar ook vis of paddestoelgerechten krijgen hiermee een frisse olijfsmaak.
• Niet lang meekoken, maar pas vlak voor het serveren toevoegen. Anders gaat het bijzondere aroma verloren.

Oost-Indische kers is pas sinds de 17e eeuw bekend in Europa. Toen werd dit kruid vanuit Zuid-Amerika hierheen gebracht. Vooral in Chili, Mexico en Bolivia werd de plant al veel eerder gebruikt. Vandaag de dag wordt dit kruid over de hele wereld gebruikt.

De juiste basis

• Oost-Indische kers is tamelijk eenvoudig te kweken. Hij geeft de voorkeur aan een zonnige plek, maar doet het ook goed in de halfschaduw.
• De bodem moet rijk aan voedingsstoffen zijn.
• Belangrijk is dat hij regelmatig water krijgt. Maar minder is meer: altijd iets vochtig houden en zowel droogte als ophoping van water moet vermeden worden.

• Als de pot groot genoeg is, staat het kweken van dit kruid niets meer in weg. De Oost-Indische kers woekert sterk en heeft daarom genoeg ruimte nodig.
• Hij ziet er naast zijn gebruiksmogelijkheden ook nog eens mooi uit.

• De Inca’s profiteerden al van de helende krachten van de Oost-Indische kers.
• Vooral de antibiotische en antivirale eigenschappen zijn noemenswaardig.
• Maar ook bij bacteriële infecties, urineweginfecties, luchtweginfecties, griepinfecties, bronchitis en uitwendige wonden helpt dit kruid.

• Oost-Indische kers heeft een zeer sterke peperachtige smaak.
• Veel delen van de plant kunnen gegeten worden, zoals de bladeren, de knoppen, de vruchten en de zaden.
• Zeer populair zijn ook de bloemen die de laatste jaren steeds vaker gebruikt worden, zowel als visuele als als smaakvolle highlight.

De oude Grieken kenden oregano (Origanum vulgare) al en dit werd als geneeskrachtig kruid gebruikt. Het gebruik als kruid in het Middellandse Zeegebied begon echter pas begin 19e eeuw.

De juiste basis

• Planttijd na IJsheiligen, midden mei.
• In gure omgevingen vorstbescherming van rijshout aanbrengen.
• Houdt van warmte en droogte.
• De bodem moet doorlatend en kalkhoudend zijn.
• In het voorjaar wil hij graag teruggesnoeid worden tot kort boven de bodem.

• Ideaal in een pot of kuip op een zonnig balkon of het terras.

• Werkt als thee slijmoplossend, desinfecterend en doorbloedingsbevorderend.
• In de natuurgeneeskunde staat oregano bekend om zijn desinfecterende en antibacteriële werking en wordt daarom gebruikt bij ontstekingen van het mond- en keelslijmvlies. Het wordt ook bij maagpijn of problemen met de spijsverteringsorganen gebruikt.

• Typisch pizzakruid, maar past ook bij alle pasta-, groente- en stoofgerechten en bij vlees en peulvruchten.
• Gedroogd of vers, kan ook in olie ingemaakt worden.

Tip: Zijn mooie roze/violette bloemen trekken in de zomer talrijke insecten aan, vooral honingbijen en vlinders. Zij waarderen de rijkelijk aangeboden en suikerrijke (76%) nectar van de bloemen.

Peterselie komt oorspronkelijk uit het oostelijke gedeelte van het Middellandse Zeegebied, maar wordt inmiddels over de hele wereld gebruikt. De belangrijkste teeltgebieden bevinden zich vandaag de dag in Nederland en Frankrijk.

De juiste basis

• Dit kruid stelt een paar eisen aan de standplaats. Zo houdt het van een zonnige plek, maar niet de hele dag door. Een plek in de halfschaduw kan ook, maar dan is de oogst wel wat minder.
• De bodem moet rijk aan voedingsstoffen en kalk en goed doorlatend zijn. Vocht is belangrijk.

• Peterselie groeit ook goed in een pot of kuip.
• Een leuke allrounder voor op elk balkon.

• Bevat veel mineralen als ijzer, zink, kalium en magnesium.
• Maar ook de vitamines A, B en C maken het tot een echte vitaminebom.

• Alle delen van de peterselie kunnen gebruikt worden. Niet alleen de bladeren zijn zeer aromatisch en smaakvol, maar ook de wortels.
• De smaak is intens en er is een platte en een gekrulde versie.
• Peterselie verfijnt bijna elk gerecht, van salades en koude gerechten tot aan warme groente- en vleesgerechten.

Staat ook bekend als sorbenkruid. Dit kruid komt eigenlijk overal voor. In heel Europa groeit dit kruid in het wild en wordt het gekweekt en dankzij de mens is het zelfs tot in Noord-Amerika gebracht. Overleeft zowel in vlakke gebieden als in bergregio’s.

De juiste basis

• Een voedingsstofrijke bodem, een standplaats in de zon of halfschaduw en voldoende water is alles wat dit kruid nodig heeft.
• Overmatig bemesten is niet nodig. Belangrijk is dat het kalkgehalte klopt.

• Ook het kweken in een kuip is mogelijk. Let daarbij wel op de grootte van de kuip. De pimpernel krijgt namelijk grote worteluitlopers.
• Op het balkon mag dit kruid niet langer dan twee jaar gekweekt worden.

• Het geldt als zacht middel voor het helen van wonden, omdat het bloedstollend en ontstekingsremmend werkt.
• Ook tegen ontstekingen in de mond- en keelholte wordt dit kruid gebruikt en het helpt bij winderigheid en diarree.
• Dit kruid kent een lange traditie als geneeskrachtige plant.

• Marinades en sauzen worden zeer mooi afgerond met het op komkommer lijkende aroma van de pimpernel.
• De beroemde “groene saus uit Frankfurt” kan niet zonder dit kruid.
• Pimpernel mag niet meegekookt worden, maar pas op het laatst toegevoegd worden.

Komt uit het Mexicaanse hoogland waar het als struik tot wel twee meter hoog wordt.

De juiste basis

• Pina colada-salie houdt van een beschermde, warme en lichte standplaats, bijvoorbeeld tegen de muur van het huis.
• Regelmatig water geven en bemesten is belangrijk.

• Omdat hij alleen in vorstvrije regio’s winterhard is, is deze plant ook optimaal voor in een pot, omdat hij zo tijdens de winter binnen gezet kan worden.
• De pot moet groot genoeg zijn, omdat de plant zeer groot kan worden.
• Tussen september en november krijgt hij lichtrode bloemen, waardoor hij er mooi uitziet en een heerlijke frisse geur verspreidt.

• Het bijzondere aan deze plant is het intense ananas-aroma.
• Ideaal voor cocktails, zoete gerechten en thee.
• Niet alleen de bladeren maar ook de bloemen zijn eetbaar.

Rosmarinus officinalis komt oorspronkelijk uit Zuid-Europa. In de 8e eeuw werd het door de benedictijnmonniken naar Midden-Europa gebracht.

De juiste basis

• Rozemarijn staat graag warm, luchtig en uit de wind.
• Houdt van een doorlatende tot steenachtige, droge en kalkhoudende bodem. Heeft daarom weinig water nodig.
• In wintermilde gebieden na IJsheiligen uitplantbaar.
• Heeft weinig water nodig.
• Winterbescherming van rijshout, is echter in koude omgevingen niet winterhard, daarom in koude gebieden uitgraven.

• Bij het houden in potten is een koele en lichte overwintering bij 10 °C mogelijk.
• Zeer geliefd zijn de kleine hoogstammen.
• Met FloraSelf Nature groente- en kruidenmest in een 14-daags ritme van maart - juli bemesten. Het aanwezige kalium versterkt zijn aroma.

• In de Middeleeuwen speelde rozemarijn een grote rol als beschermende plant. Het was een belangrijke begeleider bij de overgangstijden van het menselijke leven: geboorte - bruiloft - begrafenis.
• Rozemarijn is de klassieke plant bij vermoeidheid en een lage bloeddruk, stimuleert de bloedsomloop.
• Het werkt eetlustopwekkend, krampverminderend en bevordert de spijsvertering.

• Rozemarijn is zeer veelzijdig. Een klassieker zijn de heerlijke aardappelen met rozemarijn.
• Rozemarijn geeft vele vlees- en visgerechten net dat beetje extra.
• Een geliefd aromatisch keukenkruid.
• Geoogst worden de niet houtachtige scheuttoppen.

Rucola, ook wel raketsla genoemd, werd al door de Germanen veel gebruikt, bijvoorbeeld als potentiemiddel. Na de verovering van het Romeinse Rijk brachten ze de plant naar het Middellandse Zeegebied.

De juiste basis

• Rucola kan van mei tot september gezaaid worden.
• Houdt van een humusrijke, zanderige, leemachtige bodem en veel zon.
• Om te voorkomen dat de bladeren te scherp worden, heeft rucola regelmatig water nodig.

• Omdat rucola net als andere slasoorten groeit, zijn de meeste potten te klein.
• Toch kan rucola op het balkon gekweekt worden, bijvoorbeeld in een verhoogde plantenbak.

• Door de vele waardevolle vitaminen en mineralen draagt rucola bij aan een gezonde voeding.
• Een van de beste eigenschappen is de hoge bijdrage aan ontgifting van het lichaam.
• De vitamine K voorkomt hart- en vaatziekten en verbetert de opname van calcium.
• Ook het immuunsysteem wordt door rucola versterkt.

• Rucola is inmiddels zeer populair en kan op verschillende manieren bereid worden.
• Als salade of verwerkt in pesto’s smaakt het heerlijk.
• Maar het kan ook tot soep gekookt of gepaneerd gefrituurd worden.

De naam salie komt van het Latijnse Salvia en verwijst naar het gebruik ervan, want vertaald betekent het zoveel als genezen. In de Oudheid werd salie al gewaardeerd vanwege zijn genezende werking en in de Middeleeuwen werd het vervolgens door monniken via de Alpen naar Duitsland gebracht.

De juiste basis

• Houdt van een warme en zonnige plek in de tuin.
• Houdt van een lichte tot middelzware, humus- en kalkrijke bodem.
• Het kruid gedijt zeer goed op droge en voedingsstofarme plekken.
• Salie is winterhard, heeft echter in ruwe situaties winterbescherming nodig, vooral de fruitige nieuwe soorten.

• Ook in een pot of kuip versiert de salie, vooral de fruitige soorten, het terras of balkon, ingeplant in verse FloraSelf Nature kruidenaarde.
• Met FloraSelf Nature groente- en kruidenmest in een 14-daags ritme van maart - augustus bemesten.

• Zeer bekend is de antibacteriële werking, waardoor het vaak als huismiddeltje gebruikt wordt tegen huidinfecties, bij problemen met het tandvlees of bij keelpijn.
• Als thee is salie een uitstekend middel tegen verkoudheid.

• De smaak is aangenaam bitter en intens; exotischere soorten smaken ook naar limoen, perzik of meloen.
• Vooral in de Italiaanse keuken mag salie niet ontbreken.
• Maar ook voor het verfijnen van vele salades of vleesgerechten is dit kruid ideaal.

De Zuid-Amerikaanse plant was al bij de oorspronkelijke bewoners van Paraguay bekend. Via Spaanse veroveraars kwam het naar Europa en vandaag de dag wordt het in veel landen wereldwijd gekweekt.

De juiste basis

• In tegenstelling tot de meeste kruiden is stevia zeer veeleisend.
• Een zonnige en warme standplaats is voor stevia een must.
• De bodem moet de juiste verhouding van voedingsstoffen hebben. Niet te veel en niet te weinig.
• De wortels zijn zeer gevoelig, waardoor er ook niet te veel water aan de plant gegeven mag worden.

• Het planten in een pot is doorgaans mogelijk bij stevia.
• De plant moet echter genoeg licht krijgen, een balkon op het zuiden is dus ideaal. Bij te weinig licht sterft de plant.
• Ook moet de pot groot genoeg zijn om de gevoelige wortels genoeg ruimte te bieden.

• De oorspronkelijke bewoners van Zuid-Amerika gebruikten stevia al tegen een hoge bloeddruk, maagzuur en overgewicht.
• Vele mogelijke effecten zijn onderzocht en bevestigd.
• Zo ook de antibacteriële, schimmelwerende en ontstekingsremmende werking.

• Stevia wordt vandaag de dag ter vervanging van suiker gebruikt, omdat het laag in calorieën is en ook voor diabetici een goed alternatief is.
• Kan voor het zoet maken van gerechten en dranken gebruikt worden.
• Stevia is veel zoeter dan suiker. 100 gedroogde steviabladeren kunnen 180 liter thee zoet maken.

Thymus vulgaris. Thymus betekent in het Grieks kracht, moed en dapperheid. In de Middeleeuwen werd het voor het huis geplant als bescherming tegen ongeluk.

De juiste basis

• Tijm staat graag op de meest zonnige plek in de tuin.
• Het kruid gedijt zeer goed in een droge, zanderige en voedingsstofarme bodem.
• Bescherm gevoelige soorten in de winter met rijshout.
• Snoei de plant jaarlijks voor de bloei van het Chinees klokje tot 1/3 terug. Je zult dan worden beloond met een bossige groei en gezondheid.

• Vorstbestendig en groenblijvend versiert tijm ieder zonnig terras of balkon, ingeplant in verse FloraSelf Nature kruidenaarde.
• Met FloraSelf Nature groente- en kruidenmest in een 14-daags ritme van maart - augustus bemesten. Het aanwezige kalium versterkt zijn aroma.

• Tijm is van oudsher een duizendpoot in de huisapotheek.
• Tijmthee helpt bij hoesten, verkoudheid en griep. Gebruik daarvoor 70 g. in 1 l. kokend water en laat 10 min. trekken.
• Voeg tijm toe aan je badwater. Dit versterkt het immuunsysteem, kalmeert en zorgt het voor een opgewekt humeur.

• Het gehalte etherische oliën is in de vroege ochtenduren het hoogst, daarom kun je het beste oogsten tussen 10-12 uur.
• De tijmselectie is groot - van citroenachtig tot peperachtig.
• Hij ontplooit zijn volle aroma bij het koken.
• Tijm is veelzijdig toepasbaar en vooral een lekker grillkruid.

Veldzuring komt uit Centraal- en West-Europa, waar het in het wild groeit en snel grote stukken weiland kan innemen. Deze plant heeft zich ook uitgebreid naar Zuid-Europa, Azië en de VS.

De juiste basis

• Veldzuring stelt weinig eisen aan zijn omgeving.
• Een standplaats in de zon tot halfschaduw is ideaal. In de halfschaduw worden de bladeren niet zo heel groot en zijn ze ideaal om te verwerken in gerechten.
• De aarde mag wat kleiachtig en rijk aan voedingsstoffen zijn.

• Normaal wordt veldzuring alleen in een pot opgekweekt. Maar bij genoeg ruimte kan dit kruid ook in de pot gelaten worden.

• In de wereld van de kruiden heeft veldzuring het hoogste gehalte aan vitamine C.
• Het voorkomt bloedarmoede, stimuleert de spijsvertering en reinigt het bloed.

• Veldzuring is niet heel populair en kan in geselecteerde kruidenierszaken gekocht worden.
• Wie van wat avontuur houdt, kan het ook eenvoudig zelf kweken.
• Let er daarbij op dat je het niet na 24 juni eet. Dan is het bitter en smaakt het niet meer lekker.
• Dit kruid doet het goed in salades en kan in principe net als spinazie verwerkt worden.

Komt oorspronkelijk uit Chili en Uruguay en is door de Spaanse veroveraars naar Europa gebracht. Gedijt ook goed in de mildere regio’s van Europa. Vooral Frankrijk en Spanje zijn populaire teeltgebieden.

De juiste basis

• Zoals gewend uit Zuid-Amerika houdt citroenverbena van de zon.
• De bodem hoeft niet rijk aan voedingsstoffen te zijn, maar wel goed doorlatend.
• Een continu vochtige grond is belangrijk.

• Het wordt aanbevolen de verbena in een grote pot te planten. Deze kan dan tijdens de winter binnen gezet worden.
• De pot moet wel groot genoeg zijn, omdat de plant zeer groot kan worden.

• Moeders kennen verbena uit diverse borstvoedingstheesoorten. Het bevordert namelijk de melkproductie.
• Bovendien vermindert het pijn en heeft het een antibacteriële, koortsverlagende en spierontspannende werking.

• Ideaal als aromatische kruidenthee.
• Zeer verfrissend. Het aroma doet denken aan een citroenzuurtje met vloeibare vulling.
• De bladeren kunnen eenvoudig gedroogd worden en behouden desondanks lang hun aroma.

Het kruid komt uit Europa, maar werd al door de Grieken en Romeinen gebruikt. Het wordt sinds de 17e eeuw gekweekt. In Engeland is dit kruid populairder dan in Nederland en wordt daar op veel plekken gekweekt en gebruikt.

De juiste basis

• Zoals de naam al doet vermoeden, groeit de waterkers in helder koud water.
• Hij is te vinden in beekjes, bij vijvers en overal waar er water te vinden is.
• Het kruid kan in mei en juni geoogst worden.

• Waterkers kan in een pot gekweekt worden, maar moet daarbij wel op de juiste manier verzorgd worden (vooral wat betreft het geven van water).
• De pot moet gemaakt zijn van plastic, omdat hierin water beter wordt opgeslagen dan bijvoorbeeld in een pot van klei. De pot moet ook groter zijn dan gewoonlijk.
• Door bijvoorbeeld een drainagelaag van potscherven in de pot te maken, kan de plant op elk gewenst moment water onttrekken.
• Dit kruid is geen zonaanbidder en houdt meer van schaduw.

• Waterkers helpt tegen klachten van de galblaas, wekt de eetlust op en het sap ervan kan bij eczeem en uitslag gebruikt worden.
• Het kruid is met veel calcium, vitaminen en mineralen een leverancier van vele voedingsstoffen.
• Wie van de helende werking wil profiteren, moet de plant direct voor de bloei oogsten en meteen drogen.

• Waterkers is een geweldig kruid voor in de keuken.
• Hiermee kunnen soepen, aardappelen of gerechten met kwark verfijnd worden.
• De smaak is zeer kruidig en doet denken aan radijs of mosterd. Daarom is dit kruid ook perfect voor in salades.